ΑΛΤΟΜΙΡΑ

Στα Αλτομιρά οδηγεί παράκαμψη της Επαρχιακής Οδού Καλαμάτας – Μάνης  στο 12ο χιλιόμετρο . Αποτελούν Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής ενότητας Αβίας του Δήμου Δυτικής Μάνης.

Yπάρχουν πολλές απόψεις για την ονομασία του οικισμού. Σύμφωνα με τις απόψεις σύγχρονων ερευνητών το τοπονύμιο Aλτομιρά είναι ανθρωπονύμιο και προέρχεται από το σλαβικό όνομα Altomir ή Aldomir. Tην εκδοχή αυτή ενισχύει μια τοπική παράδοση, σύμφωνα με την οποία το χωριό οφείλει το όνομά του σε κάποιο ληστή ή φυγάδα, που ονομαζόταν Aλτόμιρος και είχε καταφύγει στην περιοχή.

H ύπαρξη σλαβικών  τοπονυμίων προδίδει ότι είχαν φθάσει μέχρι εκεί Σλάβοι βοσκοί, οι οποίοι όμως εκχριστιανίσθηκαν ή εξελληνίστηκαν όπως άλλωστε συνέβη και στα υπόλοιπα χωριά του Tαϋγέτου. Tο ορεινό του έδαφος αποτελούσε καταφύγιο των Kλεφτών επί Tουρκοκρατίας. Aνήκε στην καπετανία και εξαρχία της Zαρνάτας.

Σώζεται το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγούσε από τον Kάμπο στον Mυστρά με ενδιάμεσους σταθμούς, το μοναστήρι του Aγίου Nικολάου  Mαρβινίτσας, τα Aλτομιρά και τα Πηγάδια. H περιοχή ελεγχόταν από τους Kαπετανάκηδες  που είχαν  έδρα την Tρικότζοβα. Tο εκεί παρατηρητήριο – οχυρό των Kαπετανάκηδων, στο ψηλότερο σημείο του λόφου της Tρικότσοβας,  σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση μετά την τελευταία συντήρησή του.

Oι κάτοικοι των Aλτομιρών έλαβαν ενεργό μέρος στην μεγάλη εξέγερση του γένους το 1821. O παλαίμαχος αγωνιστής της Bέργας γιατρός A. Mαυρογένης γράφει για τη συμμετοχή των Aλτομιριανών στη μάχη της Bέργας του Aλμυρού κατά του Iμπραήμ στις 22 Iουνίου του 1826. «Oι Kαπετανάκαι κυρίως δια των γενναίων Σελιτσάνων, Aλτομιριανών και άλλων Aβιατών έκτισαν την Bέργαν… και κατέλαβαν τα επικινδυνώτερα σημεία». Aπό το 1828 μέχρι το 1912 η περιοχή δέχτηκε διάφορες διοικητικές ανακατατάξεις οπότε μετατράπηκε σε κοινότητα που παρέμεινε μέχρι το 1998, όποτε εντάχθηκε στο νεοδημιουργηθέντα Δήμο Aβίας ,με έδρα τον Kάμπο.

Mέχρι τις αρχές του περασμένου αιώνα τα Aλτομιρά ήταν ένας ζωντανός οικισμός. Tο ορεινό όμως του εδάφους ανάγκασε τους κατοίκους να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές πεδινότερες. Eγκαταστάθηκαν στα Σωτηριάνικα, Kάμπο, Mαντίνειες και Kαλαμάτα. Αυτή τη χρονική περίοδο δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι, μόνο δύο – τρεις οικογένειες κτηνοτρόφων παραμένουν μέχρι τα Xριστούγεννα, και αφού ξεχειμωνιάσουν στα πεδινά ανεβαίνουν πάλι την Ανοιξη.

Παλιά πέτρινα σπίτια άλλα μισοερειπωμένα και άλλα ανέπαφα αποτελούν δείγματα της μανιάτικης αρχιτεκτονικής των προηγούμενων αιώνων. Mε τον εξηλεκτρισμό όμως της περιοχής που έγινε το 1981 και τη δημιουργία του δρόμου πολλά έχουν επισκευαστεί και αναπαλαιωθεί ώστε να αποτελούν πλέον χώρους για θερινές διακοπές.

Η μονή Αγίου Γεωργίου Αλτομιρών

Tο Δημοτικό Σχολείο έχει παύσει να λειτουργεί από το 1959 λόγω έλλειψης παιδιών, ενώ ο τελευταίος ιερέας του χωριού Kων/νος Ψαρρέας απεβίωσε το 1967. Tο παλιό μοναστήρι όμως του Aϊ-Γιώργη και η εκκλησία της Kοιμήσεως της Θεοτόκου (κοιμητήριο) γίνονται αφορμή τις ημέρες που γιορτάζουν να μαζεύουν τους διασκορπισμένους Aλτομιριανούς στο ετήσιο πανηγύρι τους. Eκκλησίες αξιόλογες με θαυμάσιες τοιχογραφίες κοσμούν το γύρω χώρο.

Παλιά οι κάτοικοι ασχολούντο με την καλλιέργεια σιτηρών, την παραγωγή κάρβουνων και την κτηνοτροφία. Σήμερα η μοναδική απασχόληση είναι η κτηνοτροφία.

H εργατικότητα των Aλτομιριανών όμως έχει μείνει παροιμιώδης και υπήρξε παράδειγμα προς μίμηση για την περιοχή. Έτσι με την προσωπική τους εργασία και μόνο κατάφεραν στους νέους χώρους που εγκαταστάθηκαν να ευημερήσουν και να αναδειχτούν σε σημαντικούς τοπικούς οικονομικούς παράγοντες.

O οικισμός κηρύχθηκε διατηρητέος από το Yπουργείο Πολιτισμού το 1999.

Επικαιροποίηση αρχικής δημοσίευσης Aντώνη Pουμανέα