Τοπική Κοινότητα του δήμου Ανατολικής Μάνης που αποτελείται από τους οικισμούς Κονάκια και Πιλάλα. Απέχει οκτώ χιλιόμετρα από τη διασταύρωση του επαρχιακού δρόμου Γύθειο – Αρεόποληη δυτικά του Γυθείου στους Ν.Α. πρόποδες του Ταϋγέτου, ανάμεσα σε ελαιώνες.

Πολλά άλλαξαν στη Μάνη στην πορεία του προηγούμενου αιώνα. Οι μνήμες αδυνάτισαν, η αίσθηση του μέτρου υποχώρησε το κεραμίδι, η πέτρα και οι παραδοσιακοί μάστορες έδωσαν τη θέση τους στο τσιμέντο και στις μηχανές. Όμως ούτε τα Κονάκια γλίτωσαν από τον μοντέρνο σίφουνα. Ωστόσο αντιστάθηκαν, όρθωσαν όσο μπορούσαν το ανάστημα των γέρικων σπιτιών τους, διατήρησαν σε πείσμα – όσο ήταν δυνατό – τους πετρόχτιστους τοίχους, τα κεραμίδια και την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική.

Σπάνιας σύνθεσης τα οχυρά της Πιλάλας, με τον πύργο του Χατζάκου να εντυπωσιάζει.

Σε μια κατάφυτη περιοχή με πλούσια βλάστηση από βελανιδιές στην είσοδο των Κονακίων η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου του 12ου αιώνα με καμπαναριό, δείγμα έντεχνης αρχιτεκτονικής, που ερεθίζει τις αισθήσεις.

Στα μέρη αυτά η ιστορία υφαίνεται σε κάθε λίθο της και διαφαίνεται σε κάθε έκφανση των ανθρώπων που κατοικούν εδώ. Γήινες πινελιές συνθέτουν ένα εκπληκτικό τοπίο, με διάσπαρτα μικρά ξωκλήσια που φρουρούν τη χριστιανοσύνη και πέτρινα οχυρά που παραπέμπουν σε παλιές εποχές, αρυτίδιαστα, που δεν ενέδωσαν στο επίμονο φλερτ του χρόνου.

Η ζωή εδώ κυλά ήρεμα και ο χρόνος δεν δρα επιθετικά. Σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον, σαν προέκταση της ίδιας της γης που αγκαλιάζουν, οι ξερολιθιές ακολουθούν τη μορφολογία του εδάφους, εμπλουτίζοντας και στολίζοντας το αγροτικό τοπίο, προστατεύοντας το παράλληλα από τη διάβρωση. Μέσα στις κοιλότητες που σχηματίζουν οι πέτρες βρίσκουν καταφύγιο μικρά ζώα και φυτά που όλα μαζί συνθέτουν το μικροβιότοπο της ξερολιθιάς. Σαύρες, αράχνες, σαλιγκάρια, φίδια, πουλιά και σκαντζόχοιροι βρίσκουν σ’ αυτή προστασία, όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι με το μέρος τους, ενώ διάφορα ζωύφια επιλέγουν να περάσουν εκεί τη χειμέρια νάρκη τους. Κάποιες πεταλούδες επιτελούν μέσα στις ξερολιθιές τη μεταμόρφωση τους, ενώ δεν είναι λίγα τα ερπετά που εκεί αναζητούν την τροφή τους.

Αυτοί οι τοίχοι που αποτελούν μια ήπια παρέμβαση στο περιβάλλον με πολλαπλή χρησιμότητα, οικολογική και αισθητική αξία, συνιστούν πολύτιμο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Όμως έχουν αρχίσει να εγκαταλείπονται, καθώς οι δραστηριότητες των κατοίκων έχουν αρχίσει να στρέφονται σε άλλες πιο προσοδοφόρες ασχολίες που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με τον τουρισμό και τις υπηρεσίες. Εγκαταλείπονται τα παραδοσιακά γεωργικά και κτηνοτροφικά επαγγέλματα, μεταβάλλοντας τη σχέση ανθρώπου και γης, η οποία πλέον αναλώνεται στα μεσιτικά γραφεία.

Κονάκια και Πιλάλα είναι δύο ξεχωριστά χωριά που οι επεμβάσεις από το ανθρώπινο χέρι το μόνο που έκαναν ήταν να τους προσθέσουν ομορφιά και χάρη. Πανταχού παρόντα καστρόσπιτα και οχυρά, πύργοι και εκκλησίες διάσπαρτα, όλα δεμένα μεταξύ τους σε μια παράξενη αρμονική σχέση με το άγριο μανιάτικο τοπίο που μαγεύουν το μάτι, δημιουργώντας εντυπωσιακές εικόνες που φτάνουν από τις πιο απόκρημνες βουνοκορφές του Ταϋγέτου μέχρι τις ακροθαλασσιές του Μεσσηνιακού και Λακωνικού κόλπου.

Επικαιροποίηση αρχικής δημοσίευσης Aντώνη Pουμανέα