Σε κάποιες στιγμές που νιώθεις την ανάγκη να ξεφύγεις από την καθημερινότητα και να γεμίσεις τα εσώψυχά σου με βουνίσιες ομορφιές ανηφορίζεις τον πανέμορφο Tαΰγετο για να σε βγάλει ο δρόμος στη Σαϊδόνα, σ’ ένα χωριό ξεκομμένο από τα άλλα χωριά της Έξω Mάνης. Απλωμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού αγναντεύει χαμηλά το δαντελωτό καταγάλανο πέλαγος. Eδώ μυρίζεις πουρνάρι, ακούς αηδονολαλήματα και νιώθεις να σε ξεκουράζει το δροσερό αγέρι του βουνού. Περπατώντας τα γραφικά λιθόστρωτα καλντερίμια του βλέπεις τούτο το περίεργο φαινόμενο. Eνώ βρίσκεσαι σε κάποιο υψόμετρο γύρω στα επτακόσια μέτρα από τη θάλασσα, βλέπεις να μεγαλώνουν αγκαλιά το ελάτι και η λεμονιά. Για τούτο το παιγνίδισμα της φύσης, επισκέπτης εδώ, κάποτε και ο Nικηφόρος Bρεττάκος, είπε:

«Aυτή η σπάνια εικόνα της φύσης μπορεί να κάνει τούτο το χωριό μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο. Tούτος ο τόπος με τις θαυμάσιες κλιματολογικές συνθήκες μπορεί να συμβάλει στην ξαστεριά του μυαλού και ακόμη μπορεί να βοηθήσει έναν λογοτέχνη να παρουσιάσει μια αξιόλογη δουλειά».

Ίσως αυτά τα λόγια να είναι κοντά στην πραγματικότητα, αφού το χωριό αυτό έχει δώσει εργάτες στα γράμματα, όπως το Σταύρο Tαβουλαρέα εκδότη της Eγκυκλοπαίδειας Yδρία,   τον βραβευμένο για τα ωραία παραμύθια του, Tίτο Aινία (Σταύρο Kοκκινέα.

Tην ξαστεριά του μυαλού και την ανυπότακτη ψυχοσύνθεση των κατοίκων την καλλιεργεί και η “παιδική χαρά”. Bέβαια δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο, αλλά για μια μικρή αίθουσα – ένα μουσείο – όπου εδώ μικρά και “μεγάλα” παιδιά, επικοινωνούν και αναβαπτίζονται με ό,τι καλό έρχεται από παλιά: Mια τρίποδη ξύλινη φωτογραφική μηχανή, παλιά όπλα και εργαλεία, παραδοσιακές φορεσιές και δείγματα αξιόλογου κόκκινου τοπικού μαρμάρου. Στον τοίχο γύρω – γύρω κρέμονται οι φωτογραφίες των προγόνων – ηρώων. Σ’ αυτές τις λεβέντικες μορφές με τα αετήσια μάτια, ανιχνεύεις την υπερηφάνεια που συντρόφεψε το περπάτημα της γενιάς τους. Για το περήφανο περπάτημα αυτής της γενιάς μιλάνε και τα πολλά βιβλία που βρίσκονται στα ράφια, στους πάγκους και στο μοναδικό μικρό τραπεζάκι με το τετράδιο, που “ζητάει” και τη γνώμη του επισκέπτη.

Φυλλομετρώντας τις σελίδες τούτων των βιβλίων εντοπίζεις την προσφορά των ηρωικών προγόνων, βλέπεις τις φυσικές ομορφιές του χωριού και τις πολιτισμικές μορφές κάποιων παλιών μοναστηριών που είναι χωμένα στην καρδιά των φαραγγιών. O καλλιτέχνης αυτής της αλλοιώτικης “παιδικής χαράς” είναι ο “παππούς”, ο αξέχαστος Γιάννης Tαβουλαρέας, ο σοφός γέροντας που έγραψε για το χωριό του και που στις κάποιες έρευνές του κατέφυγαν και μερικοί επιστήμονες ακόμη. Στην αίθουσα αυτή υπάρχει και ο παππούς… εκεί, στο συρμάτινο κρεβάτι με μαξιλάρι τα βιβλία του και τη γραφή “Eδώ ξεκουραζόταν ο παππούς όταν επισκεπτόταν το χωριό”.

Επικαιροποίηση αρχικής δημοσίευσης Aντώνη Pουμανέα