Ο θάνατος αγαπητού προσώπου εκτός από τη θλίψη για την απώλεια που δημιουργεί οδηγεί και σε μια σειρά αναδρομικών εικόνων από τη διαδρομή της ζωής του, που έχουν αποτυπωθεί και στη δική σου μνήμη. Αγαπητό μου πρόσωπο ήταν ο Κώστας και με την πρόοδο των δεκαετιών έρχονται αναπαραγόμενα πολλά και ποικίλα συναπαντήματα μαζί του.

Τον θυμάμαι στο Δημοτικό Σχολείο, όταν πρωτολειτούργησε μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο, τότε που, μαζί με μας τους κανονικούς στην ηλικία, ήλθαν για λίγο και οι μαθητές προηγούμενων ηλικιών που το κλειστό σχολείο δεν τους είχε επιτρέψει να μάθουν στοιχειώδη γράμματα. Όπως και οι περισσότεροι μεγάλοι για Δημοτικό Σχολείο μαθητές γρήγορα το εγκατέλειψαν και βγήκαν στη βιοπάλη ακολουθώντας τις προγονικές αγροτικές ενασχολήσεις ή μεταναστεύοντας.

Θυμάμαι τις σφιχτές οικονομικές διαχειρίσεις της απορφανισμένης οικογένειάς του, μετά την αναίτια απώλεια κατά τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου του αγρότη πατέρα του, και την αγωνιώδη προσπάθεια της μητέρας του θα ζήσει τα τέσσερα παιδιά της, με τελικό αποτέλεσμα την μετανάστευση των τριών και την παραμονή στο χωριό μόνο του Κώστα.

Θυμάμαι το γάμο του, τότε που πήγαμε καβάλα στα μουλάρια να πάρομε τη νύφη, τη Φιλάνθη από το χωριό της τη Σαϊδόνα, που αποτέλεσαν ένα ταιριαστό και αλληλοσυμπληρούμενο ζευγάρι, εκείνη με την έμπνευση και την κινητικότητα και εκείνος με τη σταθερότητα και τη στωικότητα.

Θυμάμαι την παρατεταμένη νοσηλεία του το 1965, ύστερα από τραυματισμό του μετά από επιπόλαιη ενέργεια φίλου του, σε χειρουργική κλινική της Αθήνας και συζητήσεις μας κατά τις πολλές επισκέψεις μου, το κομπολόι που του πήγα για να περνάει ευκολότερα τους μακρούς χρόνους σταθεροποίησης και αποθεραπείας του.

Θυμάμαι την, παράτολμη τότε για μένα, απόφασή τους να μετακομίσουν στα μέσα της δεκαετίας του 1970 από το Νιοχώρι στη Στούπα και να ενταχθούν στην αναπτυξιακή τάση που άρχισε τότε να διαφαίνεται για την παραθαλάσσια Μάνη. Ενέργεια που δικαιώθηκε απόλυτα και τη μετέπειτα οικονομική άνθηση της οικογένειάς του και των παιδιών του, στους τομείς της εστίασης, των μεταπωλήσεων γης και των οικοδομικών έργων.

Όπως, όλοι οι παλιοί Μανιάτες, πρώτη οικογενειακή φροντίδα αποτελούσε, και για τον Κώστα και τη Φιλάνθη, η αποκατάσταση των παιδιών του. Τα καλοπάντρεψαν με παιδιά αξιόλογων οικογενειών από γειτονικά χωριά και τα είδαν να ευημερούν επαγγελματικά και να τους χαρίζουν εγγόνια που με τη σειρά τους μεγάλωναν και εντάσσονταν στους δικούς τους κύκλους ζωής.

Στωικά υπέμεινε ο Κώστας και όσα άσχημα συμβάντα του έφερε η ζωή: την αιφνίδια αλλά ευτυχώς χωρίς κατάλοιπα αρρώστια του μεγάλου γιού κατά την εφηβική του ηλικία και, κυρίως, την αρρώστια και τελικά το θάνατο του δευτερότοκου γιού του.

Ενεργός και δραστήριος μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του, τον συναντούσα, περνώντας από το εστιατόριο του μεγάλου γιού του, να βοηθάει στην προετοιμασία των υλικών μαγειρέματος. Στεκόμουν για λίγο, ξεδιπλώναμε εικόνες από το παρελθόν και αποχαιρετιώμαστε εγκάρδια. Με την ίδια εγκαρδιότητα τον αποχαιρέτησα για πάντα πριν από λίγες ημέρες…

Νίκος Ευστρ. Μαραμπέας