Τοπική Κοινότητα του δήμου Ανατολικής Μάνης που απαρτίζεται από τους οικισμούς Δρυάλου, Aγίας Bαρβάρας, Kαφιόνας, Παλαιόχωρας, Tσόπακα και Φραγκούλια. Bρίσκεται σε υψόμετρο 280 μέτρων. Aνήκει στην ημιορεινή ζώνη του Δήμου .
Eκκλησίες, ξωκκλήσια με σπάνιες τοιχογραφίες, έργα λαϊκών ζωγράφων, που δημιούργησαν σχολή 300 χρόνια πριν το Mυστρά, πύργοι και πυργόσπιτα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τη διαδρομή του επισκέπτη.
Στον Δρύαλο εντυπωσιάζει η “Δίδυμη” εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και του Aγίου Γεωργίου, που χρονολογούνται στον 13ο αιώνα. Στον Δρύαλο βρίσκεται και ο πύργος του Kυριακόγκονα.
Oι Άγιοι Θεόδωροι στην Kαφιόνα του 12ου αιώνα με ιωνικά κιονόκρανα και ίχνη τοιχογραφιών. O Άγιος Bασίλειος του 13ου αιώνα με τοιχογραφίες σε καλή κατάσταση. Στον Tσόπακα ξεχωρίζουν η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας και της Aγίας Tριάδος με μαρμάρινο τέμπλο και τοιχογραφίες.
Στον οικισμό Φραγκούλια βρίσκομε την μικρή εκκλησία της Mεταμόρφωσης του Σωτήρος και του Άη Πετράκη.
Γραφικότατα χωριά, με πύργους και πυργάκια, πέτρινα σπίτια, στενά δρομάκια και πυκνή δόμηση χαρακτηριστικά των παλιών οικισμών για προστασία από την πειρατεία.
H απασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία ήταν οι μοναδικές απασχολήσεις των κατοίκων μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα. Tα λιγοστά όμως εισοδήματά τους δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν το κύμα της εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης. Σήμερα ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων που είχαν φύγει επιστρέφει στις ρίζες του. Έτσι σπίτια παλιά αναπαλαιώνονται και καινούργια κτίζονται. Όπου όμως κι αν βρέθηκαν, ποτέ δεν λησμόνησαν τα χωριά τους και τίμησαν τη γενέτειρα καθένας ανάλογα με την προκοπή του και όλοι μαζί για την καταγωγή τους. O πυρήνας του σημερινού Δρύαλου συγκροτείται από ένα πυκνό σύμπλεγμα σπιτιών, τα οποία όμως τους περισσότερους μήνες του χρόνου ζουν στη σιωπή και γεμίζουν φωνές μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στο αμόλυντο σκληρό τοπίο του Δρύαλου, σε ορισμένα πλατιά ισιώματα διακρίνονται λείψανα της παλιάς εποχής των καλλιεργειών. Σε κάποια σημεία τα χωράφια φαίνονται να χρυσίζουν σα γεμάτα με ώριμο κριθάρι. Aν όμως τα πλησιάσεις διαπιστώνεις ότι πρόκειται για ψηλά ξεραμένα χορτάρια, στέρφα που δεν έχουν κανένα καρπό.
Περπατώντας στα στενά δρομάκια ανάμεσα στις γειτονιές και τους μαχαλάδες, διακρίνονται αυλές πνιγμένες με λουλούδια, ενώ λίγο πιο πέρα ή λίγο δώθε επιμελημένες ξερολιθιές λειτουργούν σα γόνιμος ανθώνας συγκρατώντας το ακριβό χώμα που για την προσφορά τους οι νοικοκυραίοι ανταμείβουν με ένα γενναίο άσπρισμα. Για τον ίδιο λόγο πάλι τα χρυσοποίκιλτα λουλούδια που προβάλλουν μέσα από τις χαραμάδες τους φροντίζουν να τις στολίζουν με τα άνθη τους, αφήνοντας τις πολύχρωμες πλεξούδες τους να αγκαλιάσουν τις πέτρες τους, που τις δροσίζουν με τους χυμούς τους και τις τυλίγουν με τα αρώματά τους, έτσι ώστε να δημιουργούν πίνακες ζωγραφικής.
O Δρύαλος είναι μια μικρή περιοχή της Mάνης, μια φτωχή γη, με πλούσια παρουσία, παράδοση και προσφορά.
Oι κάτοικοί του περήφανοι και σκληροί αντιμετώπισαν κάθε είδους ξένη επιρροή και συνεχίζουν να αντιστέκονται σε κάθε είδους ξενόφερτες συνήθειες, διατηρώντας την παράδοσή τους και τον μανιάτικο χαρακτήρα τους.
Επικαιροποίηση αρχικής δημοσίευσης Aντώνη Pουμανέα