ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΑΣ

Ένας άνθρωπος, ένας αιώνας… Τόσο κόντεψε να φθάσει ο Σωτήρης. Και μάλιστα όρθιος και σε κυκλοφορία μέχρι τον τελευταίο μήνα. Φαίνεται, όμως, ότι τελευταία είχε χάσει την  υπεραισιοδοξία που τον διέκρινε σε όλη του τη ζωή.

Τον γνώρισα σχετικά καθυστερημένα, όταν το 1975 διορίστηκα καθηγητής στο Γυμνάσιο Καρδαμύλης. Είχε το βενζινάδικο και η γνωριμία μαζί του γινόταν αυτόματα, δημιουργόταν από το χαμόγελο και την καλή κουβέντα. Η ουσιαστική γνωριμία μας , όμως,διαμορφώθηκε τα αμέσως επόμενα χρόνια, όταν τα τρία κορίτσια του ήλθε η ώρα να φοιτήσουν στο Σχολείο. Στη διευρυμένη προσπάθεια να ιδρύσομε Λύκειο στην Καρδαμύλη, που η έντονη φάση της ήταν το 1981 -2,ο Σωτήρης  ήταν από τους πρωτοπόρους. Στην κατανομή ρόλων, που αποφασιζόταν από κοινού από τη διευρυμένη ομάδα εκπαιδευτικών και γονιών που είχε το συντονισμό, ορίστηκε πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής. Δίδυμο με το μακαρίτη Πέτρο  Σωτ. Σπυρέα άπλωναν υπερκομματικά την προσπάθεια που αγκάλιαζε τις ανάγκες όλης της Δυτικής Μάνης. Ιδιαίτερα για το Σωτήρη που ήταν από τους ένθερμους θιασώτες της Καρδαμύλης, η επιδιωκόμενη ίδρυση Λυκείου, εκτός από την εξυπηρέτηση των μαθητών και των οικογενειών που αναγκάζονταν μέχρι τότε είτε να σταματούν τα παιδιά τους από σπουδές μετά την αποφοίτησή τους από το Γυμνάσιο είτε να τα στέλνουν σε Λύκειο της Καλαμάτας, σήμαινε και αναβάθμιση της Καρδαμύλης ως διοικητικού κέντρου της Δυτικής Μάνης. Και αυτό ενίσχυε ακόμα περισσότερο τη συμβολή του.

Ιδρύθηκε το Λύκειο και λειτούργησε από το 1982, μετά από λίγα χρόνια μετακινήθηκα από την Καρδαμύλη για να ασκήσω αλλού εκπαιδευτικά καθήκοντα, αλλά οι συναντήσεις μου με το Σωτήρη ήταν πάντα εγκάρδιες και διαχυτικές. Με πλατειά χαμόγελα και αναφορές στην κοινή προσπάθεια που, παρά τις δυσκολίες, καταφέραμε να ευδοκιμήσει. Οι συναντήσεις πύκνωσαν όταν επέστρεψα και πάλι, για δύο χρόνια, στην Καρδαμύλη και τα σχολεία της. Με καλή παρέα και  λίγο κρασί οι αναμνήσεις εμπλουτίζονταν με λεπτομέρειες αλλά και με αθώα πειράγματα από εκείνους από τα μέλη της παρέας που είχαν τέτοιο χάρισμα. Έτσι συνεχίστηκαν οι σχέσεις μας και κατά  την επόμενη περίοδο, όταν έφυγα πάλι για άλλα εκπαιδευτικά καθήκοντα. Με την επιστροφή όμως στη γενέθλια γη, μετά τη συνταξιοδότησή μου, επαναλάβαμε, αν και κάπως αραιότερα, τις βραδινές παρέες στα μαγαζάκια της περιοχής ,με τους παλιούς συμμέτοχους στις τοπικέςεκπαιδευτικές δράσεις …

Το φθινόπωρο που μας πέρασε συναντηθήκαμε σε καφενείο στην Καρδαμύλη και τον είδα αλλαγμένο. Είχε, αυτός ο πάντα νηφάλιος, έναν έντονο εκνευρισμό. Του το παρατήρησα και μου απάντησε ότι είχε ταλαιπωρηθεί στην Αθήνα όπου πήγε για μία ιατρική μικροεπέμβαση. Τον ενθάρρυνα, αλλά διέκρινα ότι ο εκνευρισμός του δεν έφυγε. Τον αποχαιρέτησα με συναισθηματισμό και υπόσχεση για συνάντηση σύντομα… Δυστυχώς η συνάντηση ήταν η αποχαιρετιστήρια…

Οι άνθρωποι φεύγουν, τα έργα τους μένουν. Αλλά μένουν και οι στάσεις ζωής τους και όσων, όπως ο Σωτήρης, διακρίνονταν με ποιοτικά στοιχεία, μένουν ως φωτεινές εικόνες για εκείνους που τους γνώριζαν. Έτσι οι αποχαιρετισμοί δεν είναι στιγμιαίοι, διαρκούν…

Νίκος Ευστρ. Μαραμπέας