Σε λίγες μέρες μπαίνομε στη νέα χιλιετία. Η περιοχή μας, η Μάνη, μπορεί να την υποδεχθεί με αισιοδοξία. Οι συνθήκες που διαμορφώνονται μπορούν να θεμελιώσουν μια προοπτική ανάπτυξης κατά τη νέα χρονική περίοδο. Αρκεί μερικά κακά που εντοπίστηκαν την προηγούμενη περίοδο να αντιμετωπιστούν. Το κυριότερο απ’ αυτά είναι οι εσωτερικοί διχασμοί. Ας τους δούμε σε μια ιστορική αναδρομή.
Είναι γνωστός ο εσωτερικός ανταγωνισμός των ντόπιων καπετάνιων για την απόκτηση του τίτλου του μπέη. Η ιστορία, αλλά και η παράδοση, όπως έφτασε μέχρι τις ημέρες μας, περιγράφουν τα διαδραματισθέντα κάθε περιόδου. Αλλά και το κακό που προξενείτο κάθε φορά. Η αποστολή ειδικού εκπροσώπου της Φιλικής Εταιρείας για την επίτευξη της συμφωνίας περιγράφτηκε στο 1ο φύλλο μας, για να δείξει τη σημασία που δίνομε στο θέμα. Και ήταν αποφασιστική για την έναρξη του αγώνα για την αποτίναξη της Οθωμανικής κυριαρχίας. Όμως σε λίγο αρχίσαμε τα ίδια. Οι εμφύλιοι κατά τη διάρκεια του αγώνα ήσαν ακόμα πιο βαθείς στη Μάνη. Η μία παράταξη έδινε υπουργούς και άλλους αξιωματούχους και η άλλη έπεφτε σε πλήρη παρακμή, σε εξαφάνιση, συνήθως ύστερα από ενέργειες της πρώτης.
Το νέο Ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε με τόσο μεγάλη συμβολή των Μανιατών, δεν απόδωσε ρόλους στη Μάνη αντίστοιχους με την προσφορά των αγωνιστών της. Αλλά και εμείς δε μονιάσαμε για να τους διεκδικήσομε. Ο εθνικός διχασμός σε βενιζελικούς και βασιλικούς που ταλαιπώρησε τη χώρα μας για τριάντα και πάνω χρόνια ήταν ακόμα βαθύτερος στη Μάνη. Γιατί στην περιοχή μας η όποια αντίθεση σε θέματα πολιτικής μεταφέρεται γρήγορα σε οικογενειακό, ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο. Έτσι προκύπτουν οι οικογενειακές τραγωδίες.
Η πιο οξεία όμως εσωτερική τραγωδία προέκυψε στη Μάνη με τον πρόσφατο εμφύλιο, που ακολούθησε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και οδήγησε σε ξεκλήρισμα πολλές οικογένειες και σε ξενιτεμό ακόμα περισσότερες. Είναι ιδιαίτερα θετικό ότι όλα τα κόμματα, έστω και με καθυστέρηση 30-40 χρόνων, πρεσβεύουν την εθνική συμφιλίωση και την εθνική συσπείρωση για την προώθηση των ειρηνικών εθνικών μας στόχων. Αυτή η κοινή διακήρυξη μπορεί να θεωρηθεί ένα σημαντικό κεκτημένο μπροστά στη νέα χιλιετία που ανατέλλει.
Και μπαίνει αμείλικτο το ερώτημα: Εμείς στη Μάνη θα μπορέσομε να αξιοποιήσομε αυτές τις ειρηνικές προοπτικές; Θα μπορέσομε τα πάθη μας, να τα οδηγήσομε στην ειρηνική πτυχή τους; Η θα επαναλάβομε ακόμα μια φορά τη ροπή προς τον εγωκεντρισμό μας, που οδηγεί αναπόφευκτα σε καταστροφικά πάθη; Έχομε την πεποίθηση ότι η Παιδεία, και η Εκπαίδευση ημερώνει τα ήθη και κατευνάζει τα καταστροφικά πάθη. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα στη Μάνη τις τελευταίες δεκαετίες προς την κατεύθυνση αυτή. Που μπορούν να διαμορφώσουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία.
Με τη συνειδητή προσπάθεια όλων μας μπορούμε να ελπίσομε σε μεγαλύτερες βελτιώσεις στο χώρο της γνώσης. Για να μπορούμε, όσο περνάει ο χρόνος, να οδηγούμαστε σε ευρύτερες συσπειρώσεις των Μανιατών. Που θα οδηγήσουν τη Μάνη μας σε νέα ακμή τη νέα χιλιετία. Ανώτερη από το ανώτερο σημείο ακμής της προηγούμενης. Ακμή που θα συνοδεύεται από ευημερία και ειρηνικά έργα σε όλη την περιοχή μας, για όλους τους Μανιάτες. Μ’ αυτή την ευχή κλείνομε το τελευταίο φύλλο της χιλιετίας μας και με τη διαβεβαίωση ότι θα κάνομε ότι μπορούμε για την υλοποίηση των κοινών μανιάτικων στόχων στο άμεσο μέλλον.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ