Αρχείο κατηγορίας εφημερίδα

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Η. ΒΕΝΙΖΕΛΕΑΣ

εφημερίδα

Είναι άχαρο και οδυνηρό να νεκρολογείς νέους ανθρώπους, ιδιαίτερα όταν έχεις συνεργαστεί και συναναστραφεί μαζί τους.

Αναφέρομαι στο Γιώργο Η. Βενιζελέα, που έφυγε από κοντά μας πριν λίγες ημέρες. Ο Γιώργος καταγόταν από τα Τσέρια της Δυτικής Μάνης και εργαζόταν στο Υπουργείο Εξωτερικών, στη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού. Σύζυγός του η Ευαγγελία, το γένος Σκοπετέα, με την οποία απέκτησαν δύο αξιόλογες κόρες, τη Μαρία (ιστορικό μουσειολόγο, που επιμελήθηκε τη λαογραφική συλλογή της Μάνης που στεγάστηκε στο χώρο του παλαιού Γυμνασίου Πλάτσας) και τη Γεωργία (που σπούδασε στο ΤΕΙ Μεσολογγίου και ασχολείται με εφαρμογές ηλεκτρονικών υπολογιστών).

Η δραστηριότητά του ήταν πολυποίκιλη. Άρθρα και φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Συνεργάστηκε με πολιτιστικούς και επαγγελματικούς συλλόγους, διοργανώνοντας εκδηλώσεις, όπως το Τουριστικό Πανόραμα καιτα Ταινάρια, στους δήμους Ανατολικής και Δυτικής Μάνης, Καλαμάτας, Αθηναίων, Πειραιά, Χολαργού καθώς και σε πολλά χωριά της Μάνης με τη βοήθεια πολιτιστικών και περιβαλλοντικών φορέων, αναδεικνύοντας τα Μανιάτικα ήθη και έθιμα.

Εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν οι πνευματικές δημιουργίες του από τις εκδόσεις «Αδούλωτη Μάνη» του Γιώργου Δημακόγιαννη: το 2003 ο «Ταξιδιωτικός και Πολιτιστικός Οδηγός της Μάνης», το 2011 το ιστορικό μυθιστόρημα «Ο Γενίτσαρος Μανιάτης». Το 2008 δημιούργησε δύο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Εκκλησίες με Ιστορία» που αφορούσαν 1.800 εκκλησιαστικά μνημεία της Μάνης καθώς και το διπλό ντοκιμαντέρ «Βυζαντινή Μάνη». Έργο ζωντανό, που οδηγεί τον αναγνώστη στις πολυπληθείς σελίδες του, μέσω των οποίων ζει περιπλανήσεις σε χωριά, καλντερίμια, γεφύρια, φαράγγια, σπήλαια, κάστρα και εκκλησίες.

Η αγάπη του για τον τόπο μας, τον τόπο της Μάνης, φώλιαζε στην ψυχή του, ώστε να γίνεται ακράτητο πάθος.

Φεύγοντας από κοντά μας άφησε πόνο και θλίψη. Εμείς όμως μέσα από το έργο του θα τον φέρνομε στη μνήμη μας, ενθυμούμενοι τις όμορφες στιγμές των συναναστροφών μας.

Θα λείψει από όλους μας, ως τρυφερός σύζυγος, στοργικός πατέρας, αγαπημένος αδελφός και φίλος. Έφυγε από κοντά μας αλλά τον αγκάλιασε η αιωνιότητα.

Θα τον θυμόμαστε πάντα σαν φίλο και στυλοβάτη της Μανιάτικης Ιδέας.

Αντώνης Ρουμανέας

POLITICAL ETHICS: THE MOST IMPORTANT CRITERION IN THE UPCOMING ELECTIONS

2019 MAIN ARTICLES IN ENGLISH, εφημερίδα

Political activism is a fundamental obligation for all citizens, especially for those who possess not only natural abilities and social solidarity skills, but also organisational and management skills, acquired through knowledge and experience during the course of their lives. Political activism based on ambition is not in itself reprehensible, as long as the political skills of a particular candidate exceed his or her ambition. History has shown that those nations, which elect politicians with high social solidarity skills, excellent organisational and managerial skills as well as ambition, have enjoyed peace and a high standard of living for a very long time.

 

The above thoughts are very relevant at present, now that legislation has enforced proportional representation in both the municipal and parliamentary elections. We have already witnessed an unusually high number of candidates in the municipal elections and a “flight” of current members of parliament from constituencies with few supporters of their political party. We have also seen misguided political events, tailored to the upcoming proportional representation elections. All of these activities show that in many cases, ambition surpasses the abilities, knowledge, organisational and managerial skills of candidates.  It seems that many candidates, in addition to ambition, also have strong personal interest motives, financial and otherwise. These situations are a source of great concern for the election of a competent government for our country in the near future, first in the municipal sector and then in the state sector, since both municipal and state elections are both taking place in the year 2019.

 

In other countries, the activities described in the previous paragraph could be dismissed as random and occasional. In Greece, however, at a time when we are trying to exit from the ten-year long financial crisis of our country, caused mainly by financial irregularities on both the individual and state level, these activities are a cause for alarm, danger and great insecurity for the future. We see that many candidates for the next elections are currently following the same practices that have brought the public sector to bankruptcy. We need to search for the causes that have led us to the present situation, and to find ways to avoid catastrophic consequences that always follow the kind of activities described above.

 

A study of the history of different countries and geographical regions in the world proves that political ethics is the basis for individual nations’ success. The citizens of nations, which for a long time have been governed with strong political ethics, have been enjoying high prosperity and social wellbeing. Unfortunately, in our country, political ethics is not one of our strengths. On the contrary, we have seen elaborate schemes of disguising the personal and political motives of some candidates and the parties they belong to. These schemes, combined with the political immaturity of many members of the electorate, often bring to power populist leaders. Once a populist government is elected, the negative consequences of its governance are simply a matter of time.  Post-election allowances given to certain groups which helped elect a particular candidate or political party, do not offer a permanent solution to the economic distress of these groups, nor contribute to balancing out financial irregularities among the citizens.  On the contrary, they create resentment among those who are heavily taxed, and who in effect are paying for the allowances given to elected politicians’ favourite target groups.

 

In countries which have enjoyed for many years stable conditions of social and economic balance, citizens are politically mature enough to see through political and self-serving schemes, and therefore populist governments are a short-lived and easily reversed phenomenon. In countries like ours, particularly in the present precarious circumstances, choosing political candidates irresponsibly can be suicidal, because it changes Greece from a country with an uncertain future to a country with no future at all. This is why it is imperative that the most important criterion for electing a political candidate should be his or her political ethics. Only in this way the municipities, prefectures and the state will finally have an ethical and responsible government, which can then build a reasonable future for the generations to come.

 

In the present difficult circumstances, the Greek electorate has a moral obligation to look beyond personal interests, friendships and family relations. We need to vote for those candidates who have displayed social solidarity, effectiveness, but most importantly, political ethics in their personal and professional lives.

Γιάννης  Μπεχράκης (1960-2019)

ΑΠΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΜΗΝΑ

Ο πολυβραβευμένος φωτορεπόρτερ  Γιάννης Μπεχράκης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε φωτογραφία στην Ελλάδα και στην Αγγλία. Εργάστηκε ως φωτορεπόρτερ από το 1987 στο πρακτορείο Reuters, του οποίου κατείχε τη θέση του προϊστάμενου του φωτογραφικού τμήματος στην Ελλάδα και την Κύπρο. Είχε βραβευτεί με πολλά διεθνή βραβεία και είχε εκθέσει δουλειά του σε ατομικές και συλλογικές εκθέσεις. Τον Δεκέμβριο του 2015 η εφημερίδα Guardian τον ανακήρυξε “φωτογράφο της χρονιάς”, για τη φωτογραφική κάλυψη της προσφυγικής κρίσης στο Αιγαίο και στην ελληνική ενδοχώρα. Τον Απρίλιο του 2016, η φωτογραφική ομάδα του πρακτορείου Reuters  μοιράστηκε το κορυφαίο, διεθνώς, βραβείο Pulitzer/Κατηγορία φωτογραφίας “έκτακτης επικαιρότητας”, με τη φωτογραφική ομάδα της εφημερίδας The New York Times , «για τις καθηλωτικές τους φωτογραφίες, καθεμιά με τη δική της φωνή, που ακολουθούν κινούμενους πρόσφυγες μέσα από εκατοντάδες μίλια αβέβαιων συνόρων προς άγνωστους προορισμούς”. Έφυγε από τη ζωή στις 2 Μαρτίου 2019 σε ηλικία 59 ετών, μετά από μάχη με τον καρκίνο.

Η οικογένεια Μπεχράκη είχε αρχική εστία και μόνιμη κατοικία, μέχρι το 19ο αιώνα ,τον οικισμό Τριανταφυλλιά της Μέσα Μάνης. Κατά τις επόμενες δεκαετίες άρχισε η σταδιακή μετοίκηση μελών της στο λεκανοπέδιο Αττικής και στην Καλαμάτα, αλλά και σε κοντινότερες πόλεις της Λακωνίας, το Γύθειο, τη Σπάρτη και την Αρεόπολη. Πολλά μέλη της διακρίθηκαν ή/ και διακρίνονται  στον επιστημονικό και στον επιχειρηματικό χώρο αλλά και στην πολιτική.

Εκδήλωση: «Οι δρόμοι του μπαρουτιού» και φέτος στον Αλμυρό Βέργας Δυτικής Μάνης.

ΑΠΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΜΗΝΑ

Πραγματοποιήθηκε και φέτος το Σάββατο 16 Μαρτίου, στον Αλμυρό της Βέργας, η καθιερωμένη πιά εκδήλωση με την ονομασία «δρόμοι του μπαρουτιού», σε ανάμνηση του φορτίου με μπαρούτι και μολύβι, που έφθασε εκεί προερχόμενο από τη Σμύρνη. Τη μεταφορά αυτή είχε αποφασίσει η Φιλική Εταιρεία, ορίζοντας υπεύθυνο για την προμήθεια και τη μεταφορά το Γρηγόριο Δικαίο – Παπαφλέσσα. Ακολουθώντας τις εντολές του Παπαφλέσσα, ο Ποριώτης καπετάν Χριστόδουλος Μέξης φόρτωσε, με απόλυτη μυστικότητα και μεγάλη προσοχή, στη σκούνα του Ποριώτη Φιλικού Μάνεση Χατζηαναστάση τα πολεμοφόδια (270 βαρέλια των 12 οκάδων μπαρούτι και έξι καντάρια ==6Χ 57= 342  κιλά μολύβι). Το πλοίο του «ΔΗΜΗΤΡΑ» κατάφερε και πέρασε όλα τα θαλάσσια μπλόκα και αγκυροβόλησε  αρχικά στην Καρδαμύλη, όπου ξεφόρτωσε μέρος του φορτίου του. Στις 17 Μαρτίου, ο καπετάν Μέξης αγκυροβόλησε τελικά στο λιμανάκι του Αλμυρού, που ήταν και μανιάτικος τελωνιακός σταθμός. Το μπαρούτι κατέφτασε μέσα στη νύχτα πάνω σε μουλάρια, από τον Αλμυρό της Βέργας στη Μονή Μαρδακίου στη Νέδουσα, για να ετοιμάσουν φυσέκια για τον Αγώνα.

ΗΛΙΑΣ ΕΥΣΤΡ. ΤΑΒΟΥΛΑΡΕΑΣ

εφημερίδα

Επειδή λόγοι υγείας, αλλά πρωτίστως και ηλικίας, με ανάγκασαν να μη βρίσκομαι στην επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αιωνίας σου ανάπαυσης, σου απευθύνω αυτό το γραπτό ύστατο χαιρετισμό και αυτός είναι το πώς σε γνώριζα επί 70 περίπου χρόνια, εξάδελφε Ηλία.

‘Ησουν το μικρότερο από τα 6 εν ζωή παιδιά της αείμνηστης θείας μου Μαριώς. Όταν ήσουν 4 με 5 ετών εχήρεψε από μια «κακιά ώρα» όπως λέμε στο χωριό και αγωνίστηκε να μεγαλώσει όλα αυτά τα παιδιά της, Πέτρο, Βενετσιάνο, Βαγγέλη, Μίμη, Ζαφειρούλα και εσένα το μικρότερο.

Πόση επιμονή και πάθος για τη ζωή και πόση αγάπη και όρεξη είχες για να γίνει καλύτερο το χωριό σου, σύγχρονο και πολιτισμένο, ώστε να αναπτύσσεται σε όλους τους τομείς: πολιτιστικά, αγροτικά, τουριστικά.

Θυμάμαι το 1948 που αμούστακο παιδί ανέβηκες στην Αθήνα, μέσα στη δίνη του εμφυλίου πολέμου. Που αλλού να πας; Στον θείο σου τον παπα-Γιώργη, και δούλεψες ως βοηθός σε κάποιο μπακάλικο εκείνης της εποχής, κάπου στις στήλες του Ολυμπίου Διός και επειδή έπρεπε κάποια ψώνια να τα πηγαίνεις στο σπίτι διαφόρων πελατών, το μαγαζί διέθετε ένα μικρό καροτσάκι με ρόλες ρουλεμάν και ένα ποδήλατο, αλλά ποδήλατο εσύ δεν ήξερες και προσπάθησες κάποιες Κυριακές ή Τετάρτες απόγευμα που είχες ελεύθερο χρόνο, να μάθεις. Πόση υπομονή και πείσμα σε διέκρινε στην εκμάθηση της οδήγησης ποδηλάτου, μέσα στα χωματένια στενά της Καισαριανής, μέχρι που εκτός από τα ματωμένα γόνατα, σκίσαμε και κανα δυό παντελόνια που έμπλεξαν στην αλυσίδα του ποδηλάτου.

Αργότερα το 1954-52 ως στρατιώτης του Ε.Σ. πόσο καμάρι και περήφανος αισθανόσουν που ήσουν στο Λόχο Βαθμοφόρων, ως Λοχίας, εσύ ένα παιδί «επαρχιωτάκι» όπως έλεγες. Το καλοκαίρι του 1954 σε θυμάμαι να ανεβοκατεβαίνεις το δρόμο του βουνού Καταφύγιο Τσερίων – Αγία Παρασκευή Ταϋγέτου (Κοψολαιμέικα), μια απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων, έχοντας πολλές φορές και μια αντένα κάποιου ξερού έλατου στον ώμο σου, μήκους 6 έως 8 μέτρων, για να τη χρησιμοποιήσεις ως στήριγμα στην κληματαριά του σπιτιού σου.

Το 1955 το καλοκαίρι σε θυμάμαι να συμμετέχεις ενεργά και υπεύθυνα στην πολιτιστική ανάπτυξη του χωριού μας μετέχοντας σε πολιτιστικές  δραστηριότητες, όπως στο θεατρικό έργο «Γκόλφω» στο ρόλο του Κίτσου.

Εν συνεχεία δημιούργησες οικογένεια, παντρεμένος με την αφοσιωμένη Λιλίκα σου μέσα στις δύσκολες στιγμές της καθαρά αγροτικής σου δραστηριότητας, απέκτησες δύο αγγελούδια την Μαρία και τον Στράτη και θυμάμαι που έλεγες: «έχω οργώσει τόσα χωράφια (λαχίδια με πολλές αγκωνές με κατσάβραχα) κάθε χρόνο στην αρχή με βόδια και εν συνεχεία με την μούλα, που αν τα έσμιγες στη σειρά, θα έπιαναν σε έκταση όλη τη Μεσσηνία» και κάθε χρόνο το μάζεμα και το θέρισμα το αλώνισμα και το λίχνισμα των δημητριακών και τέλος να πηγαίνεις το στάρι στο Βιρό στους νερόμυλους για να κάνεις αλεύρι. Να ασχολείσαι με το μάζεμα της ελιάς από τις αρχές του Νοέμβρη μέχρι το τέλος του Φλεβάρη στα δικά σου αλλά και για να βοηθήσεις κάποιους συγχωριανούς, όπως ακριβώς σε βρήκα μια Κυριακή μεσημέρι να ανακατεύσεις ένα τελευταίο χαρμάνι τσιμέντο, μπροστά στο μαγαζί του Σωτήρη Σαφιολέα του «Κουτσού», για να στρώσετε το δρόμο,  να μπορεί να έρθει το αυτοκίνητο μέχρι την πλατεία του Ταξιάρχη, όνειρο μεταπολεμικής ιδέας, για να έρθει κάποιος πλανόδιος πραματευτής να φέρει φρούτα, ψάρια ή κάθε άλλο εμπόρευμα να το δεχθούμε και εμείς «φρέσκο» όπως έλεγες και όχι να το κουβαλάμε με μουλάρια από την Καρδαμύλη ή το Προσήλιο (Λιασίνοβα) ή ακόμη και από την Καλαμάτα μες τον ήλιο με το μουλάρι.

Όταν τελικά τη δεκαετία του 1980 αποφάσισες μια και ήσουν δεμένος με τα δρώμενα του χωριού να ασχοληθείς με τα κοινά, να γίνεις και εσύ μπροστάρης στην ανάπτυξη του μικρού σου χωριού σκεπτόμενος ότι οι διάφορες συναντήσεις μέσω Νομαρχίας με άλλες κοινότητες και Κοινοτάρχες θα άκουγες περισσότερες και καλύτερες προτάσεις για το καλό του  τόπου σου, αποφάσισες να βάλεις υποψηφιότητα ως Πρόεδρος Κοινότητας και εξελέγης για μια δεκαετία, θυμάμαι πόση αγωνία αλλά και δέσμευση είχες όλα αυτά τα χρόνια της προεδρικής σου θητείας, ως Κοινοτάρχης.

Πόσα βράδια δεν φύγαμε από την ταράτσα του σπιτιού μου στην Λιμπόχοβα (Ζαχαριά) για να ανεβούμε στα τελευταία σπίτια στα Γιατρέϊκα και εν συνεχεία στου Κουτρούλη και στη δεξαμενή για να δούμε αν τρέχουν οι βρύσες, αν υπάρχει νερό ή στο Λεφτίνι να δούμε αν η αντλία λειτουργεί κανονικά γιατί τότε έκανες και το εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης σε κάθε σπίτι, επειδή είχαμε άφθονο νερό και από τη δεύτερη πηγή νερού που έπεσε στο αρχικό δίκτυο της Λιασοβάς, που λόγω υψομετρικής διαφοράς υπήρχε μεγάλη πίεση και έσπαγαν οι σωλήνες.

Πόση αγωνία, (ως και υποθήκη της ιδιωτικής σου περιουσίας έβαλες το σπίτι που με πολύ κόπο είχες φτιάξει στην Καλαμάτα), δεν αντιμετώπισες για το δρόμο των κάτω οικισμών Πεδινού και Καταφυγίου όπου και η κατοικία σου.

Πόσα εμπόδια δεν αντιμετώπισες για τον δρόμο της Λιμπόχοβας να ενωθεί με τον κάτω δρόμο, αλλά θυμάμαι και αρχικά από την Ασκαδαρίτσα που κατέβασες (τσιμεντόστρωσες) με την πλατσίτσα της Λιμπόχοβας πόση διαφωνία είχαμε για αυτό το λόγο! πως το τσιμέντο χάλασε το μισοκατεστραμμένο καλντερίμι του δρόμου που ένωνε την Λιμπόχοβα με τους επάνω οικισμούς. Τότε είχα τόσο θυμώσει που την πρώτη εβδομάδα δεν κατέβαζα το αυτοκίνητό μου στη Λιμπόχοβα και το άφηνα επάνω στο Σωποτό παρότι εσύ επέμενες ότι έτσι όπως ήταν το καλντερίμι δεν μπορούσε άνθρωπος να το διαβεί και εσύ ως Κοινοτάρχης ενδιαφερόσουν για την σωματική ακεραιότητα των κατοίκων και την εξυπηρέτησή τους, μεταφέροντας διάφορα βαριά αντικείμενα, όπως ψυγείο, κουζίνα κ.λπ. στα σπίτια τους.

Και πράγματι έτσι ήταν, ένα βράδυ χωρίς φεγγάρι και με έναν μουντό καλοκαιρινό ουρανό κατεβαίνοντας από τα πάνω Τσέρια με τη θεία μας τη Γεωργίτσα τη Μπάκενα που είχε παραμείνει στο μαγαζί της κόρης της, μια και θα είχε παρέα θα κατεβαίναμε μαζί στη Λιμπόχοβα όταν φθάσαμε εκεί στο αλώνι των Μπενέων που οι λάμπες της ΔΕΗ ή δεν φωτάνε τον δρόμο από τα φύλλα των δέντρων που τις κρύβουν ή είναι πολλές φορές καμένες. Άκουσα δίπλα μου τη θεία μας να λέει «μπα! καλή του ώρα του ανηψιοού μου του Κάτσουλα που τσιμεντόστρωσε τον δρόμο! αλλιώς θα είχαμε σκοτωθεί εμείς οι Λιμποχωρίτες» και τότε κατέκρινα τον εαυτό μου, στο είπα την επομένη μέρα που σε είδα, για τις αντιρρήσεις και διαφωνίες που διατύπωνα, αλλά επειδή και εγώ πεισματάρης Τσεριώτης, αντιπρότεινα ότι θα μπορούσε να επισκευασθούν τα κατεστραμμένα αγκωνάρια, αλλά και τα 3-4 σκαλιά εκεί στη ρούγα της Παναγίας που τσιμεντοστρώθηκε αργότερα μπροστά στο βράχο που παίζαμε τρίλιζα. Τι θα γινότανε; Θα σκαρφάλωνε το αυτοκίνητο;

Στο δρόμο πάλι της Λιασοβάς και τι δεν ακούστηκαν! Αλλά η Λιασοβά ήταν λιότοπος για το χωριό και ήταν απαραίτητο να πάει αγροτικός δρόμος, όπως έλεγες, να μπορεί ο καθένας να μεταφέρει τα τσουβάλια, τις ελιές ή τα λιπάσματα σ’ αυτή την απόσταση των 2-3 χιλιομέτρων χωρίς να χρησιμοποιεί όπως παλιά τα ζώα γι’ αυτές τ ις μεταφορές, γιατί και τα ζώα θα λείψουν, λόγω των αυτοκινήτων, αλλά και οι χωρικοί και ζώα να έχουν, δεν θα μπορούν να τα φορτώνουν και να τα ξεφορτώνουν αφού θα γερνούν, και όμως κατόρθωσες παρ’ όλα τα εμπόδια και τις κακόβουλες διαδόσεις να πας με τη δική σου και μόνο επιμονή από άλλη κατεύθυνση το δρόμο που ικανοποίησες και άλλες περιουσίες (κτήματα).

Έτσι σε γνώρισα μια ολόκληρη ζωή να θέλεις να εξυπηρετήσεις τον συνάνθρωπό σου με επιμονή και υπομονή, με ζήλο για ένα καλύτερο αύριο του τόπου μας. Αλλά και με τη δική σου ευρύτερη οικογένεια φρόντισες να ενώσεις με τα πατρογονικά δεσμά των Ταβουλαραίων αφού κάποιο καλοκαίρι και μάλιστα στη γιορτή του εγγονού σου Ηλία μάζεψες όλο το σόι, ξαδέλφια, ανήψια, εγγόνια για να γνωριστούν μεταξύ τους.

Πράγματι η ζωή μας επιβραβεύει ως προς την κοινωνικοποίηση και την αναγνώριση της προσφοράς μας ως πολίτες, η Άτροπος όμως μοίρα μας δίνει το πιο πικρό φαρμάκι από τα τόσα που έχουμε στο διάβα της ζωής μας καταπιεί. Να θρηνήσεις εν καιρώ ειρήνης το δικό σου παιδί, τον αξιαγάπητο, ευγενικό και πάντα πρόθυμο Στράτη σου. Να πας εκεί και να τον συναντήσεις και να τον μαλώσεις που δεν πρόσεχε έγκαιρα τον εαυτό του, ενώ έτρεχε να φροντίσει όλους τους άλλους.

Καλό ταξίδι ξάδελφε και να ξέρεις ότι η κόρη σου Μαρία, ο γαμπρός σου, η νύφη σου, τα εγγόνια σου, πάντα θα σε θυμούνται μέχρι που ο δισέγγονός σου που θα μάθει για σένα θα σε αναφέρει στη θύμησή του.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει.

Βαγγέλης Μπενέας

MANIOT SOLIDARITY”:  20-YEAR ANNIVERSARY  –  CONCEPT AND EVOLUTION

2019 MAIN ARTICLES IN ENGLISH, εφημερίδα

The current “Maniot Solidarity” is the 241st issue is our newspaper. This means that for 20 continuous years, our newspaper has been reaching its Maniot and philo-Maniot readers every single month, without interruption or multiple-month issues.

   At the beginning of 1999, when our association decided to publish a Maniot newspaper, we were not aware of the difficulties involved in such an undertaking. However, for those of us who were determined  to devote our precious free time to this effort, our love for Mani was stronger than the difficulties. For the past 20 years, we have kept researching and publishing data referring to the heritage that our ancestors have bequeathed to us, connecting elements of the past to the needs of the present and the prospects for the future. We have been envisaging a bright and prosperous future for Mani and its future generations. With optimism and strong will we are devoted to continuing our publication.

The course of our efforts has not always been smooth. We have encountered many obstacles in our path. Through team work and determination, the members of our association and its leaders managed to overcome these obstacles. Print media has been hit hard in recent years, and the economic crisis in our country has made matters even worse. We had to mobilise all our forces and resources in order to survive. We are grateful to our loyal readership who has supported us during these hard times. It is due to their support and our determination that we have managed to survive.

At the 10th anniversary of our newspaper, we decided to go further by expanding our publishing efforts. As our knowledge of the history and the evolution of social data in our area improved, we broadened our horizons, and ventured for the first time into the publication of books referring to Mani. Our publications so far have been: “Guide to Tourist Investments”, “Pages from the History of Mani, Volume I”, and “Western Mani: Sightseeing  Important Sites, Starting in Kalamata”. We continued with the publication of the 2-volume book “Travel Routes in Outer, Inner and Lower Mani and Vardounia” with detailed information on various villages.

   As the 20th anniversary of our newspaper drew near, our publishing efforts turned to electronic media. We have redesigned our website www.maniatiki.gr , which is being visited by a disproportionately high number of readers, given the small population of Mani. We have also completed the second volume of the book “Pages from the History of Mani”, which covers the historical period until the revolution of 1821, which will be published soon. Through both our printed and electronic press publications, we have strived to present to Maniots and philo-Maniots the history, geography, customs and traditions of Mani in a structured and objective way. We feel that in the multicultural Mani of today, it is our moral duty to showcase the long history of small Maniot societies and their achievements as well as their struggles for retaining their freedom and administrative autonomy through the centuries.

In closing this article, we think that is is timely to repeat an excerpt from the lead article of our first issue of April 1999: “By publishing this newspaper, we hope to fill a void. Mani is characterised by sparse settlements and populations. The infertile soil, the need for work and the civil conflicts have forced a high number of Maniots to emigrate to other areas of Greece and abroad. However, Maniots retain their main characteristics: their love for the land of their ancestors, its institutions, the activities of its inhabitants and their concern for a prosperous future. Our newspaper intends to inform on all these issues, as they are developing in the present time, so that Maniots can learn reliably and objectively the news of our area. Mani is an area integrated with its inhabitants, who through heredity and century-long living in the same physical area have developed a common way of life and have distinguished themselves in the Greek struggles for independence. Our newspaper will strive to locate relevant information and data in hard-to-find archives and resources , so that it becomes known to Maniots, and particularly young Maniots, and so that it can inspire all of us in our way forward.”

   On the occasion of our 20th anniversary, we assure our readers that today, in 2019, our newspaper continues on the same course. The main ideas which were expressed in the previous paragraphs should be considered as an open invitation to our younger readership, to align with the goals of our publishing efforts and prepare themselves for the future.

                                                                                                                                                THE EDITORIAL BOARD

Η ΜΑΝΗ ΣΤΗΝ ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ ΤΟΥ 1821

εφημερίδα

Εξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,

Τη Λαμπρή αυτή ημέρα της 25ης Μαρτίου, που συνεορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την έναρξη του αγώνος για την ανάσταση του Γένους, η σκέψη μας στρέφεται με θαυμασμό και ευλάβεια προς τους ηρωϊκούς οπλαρχηγούς, τους γενναίους ναυμάχους, τους θρυλικούς πυρπολητές, και πρώτα από όλα προς τον αδάμαστο Λαό μας.

Πριν από 182 χρόνια, σαν σήμερα, μια δράκα γενναίων με ελάχιστα πολεμικά εφόδια και με εκφρασμένη την αντίθεση των ισχυρών της Ευρώπης, αποφάσισε παρά πάσα λογική, αλλά με ένθεη έμπνευση, να αναμετρηθεί με την κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία, για την κατάκτηση της πολυπόθητης Ελευθερίας, μετά τόσους αιώνες αδυσώπητης σκλαβιάς ή να πεθάνει.

Και κατόρθωσε το θαύμα, γιατί η αθάνατη και θεία ελευθερία που ό,τι θέλει ημπορεί, ατσαλώνει την ψυχή και οπλίζει το σώμα με ακατάβλητες δυνάμεις, ώστε και η αριθμητική υπεροχή των εχθρών και οι ακαταμάχητοι οπλισμοί να χάνουν την αξία τους και να δαμάζονται μπροστά στην κόψη του σπαθιού την τρομερή.

Κατά την αγία αυτή ημέρα, σε επίσημη τελετή της Ακαδημίας Αθηνών, που εορτάζεται και η επέτειος της Ιδρύσεώς της, εκφωνείται πανηγυρική ομιλία.  Η Σύγκλητος μου έκανε την τιμή να αναθέσει σ’ εμένα την ομιλία αυτή, για τούτο της εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες.

Θέμα της ομιλίας μου είναι: «Η Μάνη στην Εθνεγερσία του 1821».

Εξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,

Στην εσχατιά της πατρίδος μας, τη Χερσόνησο του Ταινάρου, το Γύθειο, τις βουνοπλαγιές και τις κορφές του αρσενικού Ταϋγέτου και μέχρι τις πύλες της Καλαμάτας, εκτείνεται η Μάνη.  Γεωγραφικά, τόπος μικρός και ασήμαντος.  Ιστορικά όμως, σημαντικός και ένδοξος, αφού από εκεί ξεκίνησε η Εθνεγερσία του ’21, για την κατάκτηση της πολυπόθητης ελευθερίας.

Γιατί οι Μανιάτες, απόγονοι των Σπαρτιατών, πίστευαν πως ευτυχισμένοι είναι μόνον οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι μόνον όσοι έχουν την δύναμη να πολεμούν για την ελευθερία.  Πιστοί στις Σπαρτιατικές παραδόσεις ήθελαν να είναι πάντα πρώτοι στις μάχες, όπως λέει ο γνωστός στίχος:

Κι’ ήτανε ξεσυνέρηση

σ’ όλα τα Σπαρτιατόγγονα

ποίοι θα πάσι μπροστινοί

Από την άλωση της Βασιλίδος, το 1453 και την κατάκτηση του Μυστρά, το 1460 και μέχρι τη μεγάλη μέρα της Αναστάσεως του Γένους, οι Μανιάτες είχαν τάξει ως ιερό σκοπό, να αγωνίζονται εναντίον κάθε εισβολέως και κυρίως εναντίον των Τούρκων, άλλοτε μόνοι και άλλοτε συμπράττοντες με τους Βενετούς.  Η φτωχή Μάνη, σ’ όλα τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, είχε μεταβληθεί σε στρατόπεδο πολεμιστών.  ΄Ολοι οι επαναστάτες του Μωριά, σε ώρες κινδύνου κατέφευγαν εκεί για να βρούν σωτηρία.  Από το 1463, δηλαδή δέκα μόλις χρόνια μετά την ΄Αλωση, πρώτη η Μάνη, υπό τον Κροκόδειλο Κλαδά, αγωνίζεται εναντίον των Τούρκων.  Αλλά και τα άλλα επαναστατικά κινήματα της Ελλάδος, όπως το Κίνημα των Μελισσηνών το 1571, και του Δουκός του Νεβέρ το 1612, την Μάνη ήθελαν ως  ορμητήριο.  Ο Δούκας, ως κληρονόμος της μοναδικής απογόνου των Παλαιολόγων, Μαργαρίτας, προσπάθησε να συνενώσει τους ηγεμόνες της Δύσεως κατά των Τούρκων και να διεκδικήσει τον θρόνο του Βυζαντίου. Για να επιτύχει όμως το σκοπό του, θεώρησε απαραίτητη την συνεργασία με τους Μανιάτες. Γι’ αυτό έστειλε στη Μάνη τον κόμητα του Σατερανώ και τον Πέτρο Μέδικο να διαπραγματευθούν. Ατυχώς οι επιδιώξεις του δεν τελεσφόρησαν.

Και τα Ορλωφικά, το 1770, τη Μάνη είχαν ως κέντρο και ορμητήριο.  Στο Λιμένι της Αρεοπόλεως, ήρθαν απεσταλμένοι της Μεγάλης Αικατερίνης, οι αδελφοί Ορλώφ, και εξήγειραν ολόκληρη την Μάνη, και την Πελοπόννησο σε επανάσταση κατά των Τούρκων, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.  Στο λιμάνι του Πόρτο-Κάγιο, στην άκρη του Ταινάρου, το 1792, είχε εγκαταστήσει το ορμητήριό του κατά των Τούρκων, ο Λάμπρος Κατσώνης.

Το πολεμικό πνεύμα της Πελοποννήσου χωρίς την ελεύθερη Μάνη δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί και η Επανάσταση του 1821 δεν θα είχε πραγματοποιηθεί. 

Δεν θα επιζούσε όμως και ο μεγάλος και θρυλικός ηγέτης της Επαναστάσεως, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, αν δεν υπήρχε η ελεύθερη Μάνη. Μετά τον ηρωϊκό θάνατο του πατέρα του με τους αδελφούς του και τον Παναγιώταρο Βενετσανάκη, στο ορεινό χωριό Καστάνια της Μάνης πολεμώντας τους Τούρκους το 1780, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σώθηκε ως εκ θαύματος, γιατί κρύφθηκε στην Μάνη. Εκεί, πέρασε τα περισσότερα νεανικά του χρόνια φιλοξενούμενος στους Πύργους του Ντουράκη και του Μούρτζινου.  Εκεί βαπτίσθηκε για πρώτη φορά στο πυρ της μάχης.

Αλλά, δεν ήταν μόνο οι Κολοκοτρωναίοι που κατέφυγαν και φιλοξενήθηκαν στην Μάνη.  Εκεί έζησαν κατά καιρούς, ο Καπετάν Ζαχαριάς, ο Θανάσης Πετμεζάς και ο Πρωτοκλέφτης Δαγρές.  Εκεί κατέφευγαν όλοι οι καπεταναίοι και οι ηρωϊκοί κλέφτες του Μωριά,  σε ώρες κινδύνου, για να σωθούν.

Η πολεμική ικανότητα των Μανιατών και οι αγώνες τους κατά των Τούρκων ήταν γνωστοί και έξω από τα όρια της Ελλάδος.  Ο Μέγας Ναπολέων, όταν ευρισκόμενος στην Ιταλία, το 1798, σχεδίαζε εκστρατεία κατά των Βαλκανίων, στη Μάνη  απέστειλε τους Μανιάτες Κορσικανούς, Δήμο και Νικολό Στεφανόπουλο, για να διερευνήσουν τη διάθεση των Μανιατών, για συμμετοχή τους  στην εκστρατεία του, την οποία κατέστησαν απραγματοποίητη, δυστυχώς, τα σχέδια του για την κατάκτηση της Αιγύπτου.

Πολλοί ήταν οι ξένοι που εθαύμαζαν και εκφράζονταν εγκωμιαστικά για τη Μάνη.  Ο ΄Αγγλος Douglas, το 1813, έγραψε προφητικά για τους Μανιάτες: «Η απελευθέρωσις της Ελλάδος θα προέλθει από τα όπλα των Μανιατών και από το εμπόριον της ΄Υδρας».

Το 1821, ο Γερμανός θεολόγος Νάγκελ, έλεγεν ότι: «Υπάρχουν ακόμη εστίαι αντιστάσεων, τας οποίας δεν ηδυνήθησαν να καταλάβουν οι δυνάσται των Ελλήνων, όπως οι απόγονοι των Σπαρτιατών, Μανιάται, οι οποίοι ζούν ελεύθεροι εις τα υψηκόρυφα βουνά των».

Ο Ρήγας Φεραίος, σύμφωνα με την Αυστριακή ΄Εκθεση: «Μετά την Τεργέστην είχε την απόφασιν να μεταβεί εις την Χερσόνησον του Μωρέως προς τους αυτώθι κατοικούντας Μανιάτας, απογόνους όντας των αρχαίων Σπαρτιατών, να προσελκύσει την εμπιστοσύνην των, να κηρύξει την Ελευθερίαν και έπειτα βοηθούμενος υπ’ αυτών να ελευθερώσει όλην την Χερσόνησον του Μωρέως, δια της βίας, από τον Τουρκικόν ζυγόν.  Μετά δε την  απελευθέρωσιν του Μωρέως, ήθελεν έπειτα να εισβάλλει  εις την ΄Ηπειρον να ελευθερώσει και ταύτην την χώραν, να συνενώσει τους Μανιάτας μετά των άλλων Ελλήνων στασιαστών, Κακοσουλιωτών και έπειτα να ελευθερώσει την Μακεδονίαν, την Αλβανίαν και την κυρίως Ελλάδα».   Ο ίδιος, εις το περίφημον Θούρειό του, απευθύνεται ιδιαιτέρως προς τους Μανιάτες και τους Σουλιώτες, λέγοντας: « Σουλιώτες και Μανιάτες, λιοντάρια ξακουστά ως πότε στις σπηλιές σας κοιμάστε σφαλιστά;»

Αλλά και όταν εκδηλώθηκε αξιόλογη  φιλελληνική κίνηση και ιδρύθηκε το 1809 «Ελληνική Εταιρεία» και το «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον», μεταξύ των ιδρυτών του, του Γρηγορίου Ζαλίνη και του Γάλλου διπλωμάτου Choiseul Gouffier, ήταν και ο Μανιάτης Κορσικανός Δημήτριος Στεφανόπουλος, κηδεμόνας του Ναπολέοντος στην στρατιωτική σχολή στο Παρίσι.

Οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, το 1814, έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στη Μάνη.  Ο Ξάνθος, ετόνισε στον Αναγνωσταρά: «Ανάγκη ο Πετρόμπεης να είναι μαζί μας» και όταν το 1818 ο Πετρόμπεης μυήθηκε στην «Φιλική Εταιρεία», αυτό χαιρετίστηκε από όλους, ως θρίαμβος, γιατί ακολούθησε στη συνέχεια η μύηση και των άλλων καπεταναίων της Μάνης και η συμμετοχή της στον αγώνα ήταν πλέον εξασφαλισμένη. Κατά την διάσκεψη των Φιλικών, στο Ισμαήλι της Ρουμανίας, την 1ην Οκτωβρίου του 1820, η Μάνη ορίζεται ως ορμητήριον της Επαναστάσεως.  Την ίδια σκέψη έκανε και ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, όταν ανέλαβε την αρχηγίαν.  Στην Μάνη σκέφθηκε να κατεβεί και από εκεί να αρχίσει τον αγώνα.  Πληροφορίες όμως που φθάσανε στους Φιλικούς και τους ειδοποιούσαν ότι οι Αυστριακοί υποψιάζονταν το σχέδιό τους και πως ο Υψηλάντης διέτρεχε τον κίνδυνο να έχει το τέλος του Ρήγα, μετέβαλαν την απόφαση.  Ποιά θέση στις καρδιές των Ελλήνων είχε την εποχή εκείνη η Μάνη, ως στήριγμα της Επαναστάσεως, το διελάλησαν αργότερα και πολλοί αγωνιστές του ’21.

Ο Γέρος του Μωρηά έγραψε ότι όταν ο ΄Αγγλος Hamilton σε μία δεινή κρίση της Επαναστάσεως του, επρότεινε τη μεσολάβηση της Αγγλίας για μία έντιμη συνθηκολόγηση με την Τουρκία, του απήντησε:

«Εμείς καμμίαν συνθήκην δεν εκάμαμε ποτέ με τους Τούρκους.  Ο βασιλιάς μας εσκοτώθη, αλλά τα κάστρά του έμειναν άπαρτα και η φρουρά του δεν έπαψε τον πόλεμο».  ΄Εκπληκτος, ρώτησε ο Hamilton: « Ποια είναι η φρουρά και ποια είναι τα κάστρα;»  Ο Κολοκοτρώνης του απήντησε:

«Η φρουρά είναι οι Κλέφτες και τα κάστρα είναι η Μάνη, το Σούλι και τα βουνά».

Και άλλος αγωνιστής, ο Σουλιώτης Λάμπρος Κουτσονίκας, έγραψε: «Η Ελλάς, εκτός των Αρματωλών, είχε και έτερον κεφάλαιον λαού, γεγυμνασμένο εις την στρατιωτικήν υπηρεσίαν, τους Μανιάτες, οίτινες επί πολλά έτη επάλευον με τους Οθωμανούς μη κύπτοντες εις τον ζυγόν της δουλείας.  Ουδείς των Οθωμανών είχε το δικαίωμα να εισέλθει εις τας επαρχίας της Μάνης. 

Οι απόστολοι της Φιλικής Εταιρείας μετέβησαν εις την Μάνη και εζήτησαν την συνδρομήν αυτής για γενικήν της Ελλάδος Επανάστασιν.  Εύρον δε και ταύτην προθυμοτάτην και μάλιστα τον τότε ηγεμόνα αυτής, τον αείμνηστον Πέτρο Μαυρομιχάλη, όστις δια του ακραιφνούς αυτού τε και των τέκνων του πατριωτισμού, προσήνεγκεν εις την πατρίδα μεγάλας θυσίας.  Εις την Μάνην είχον συναθροισθεί οι οπλαρχηγοί ΄Ελληνες, οίτινες, ηχησάσης της σάλπιγγος της ελευθερίας, εξήλθον εις την Μεσσηνίαν μετά του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, όστις εξέδωκε την πρώτην της Εθνεγερσίας προκήρυξιν».

Πράγματι, όταν έφθασε η ευλογημένη ώρα στην Αρεόπολη της Μάνης, στις 17 Μαρτίου του 1821, ήχησε ο παιάνας της Ελευθερίας και το εγερτήριο σάλπισμα προς το έθνος.  Και ξεκίνησαν οι ελεύθεροι Μανιάτες για την απελευθέρωση των υποδούλων αδελφών.  Στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών της Αρεοπόλεως έγινε δοξολογία και υψώθηκε η σημαία των Μανιατών, με το Σταυρό και την Επιγραφή «ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ», αφού η ελευθερία ήταν δεδομένη για τους Μανιάτες.  Επηκολούθησε η ορκομωσία των πολεμιστών και το ξεκίνημα για την απελευθέρωση της Καλαμάτας.  Καθ’ οδόν προστέθηκαν και οι καπεταναίοι της ΄Εξω Μάνης και όλοι μαζί, Μούρτζινος, Χρηστέας, Κυβέλος, Καπετανάκης, Κουμουντουράκης, Δουράκης, Τσαλαφατίνος, Τρουπάκης, Πουλικάκος, Σάσαρης, και άλλοι, επικεφαλής δύο περίπου χιλιάδων ενόπλων, με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, εισήλθαν στις 23 Μαρτίου και απελευθέρωσαν την Καλαμάτα.  Στην Καρδαμύλη προστέθηκε στο στρατό και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο οποίος είχε έλθει από την Ζάκυνθο, μόνος, χωρίς στρατιώτες, και εφιλοξενείτο στον πύργο του Μούρτζινου.  Στην ελεύθερη, πλέον Καλαμάτα, τελέστηκε δοξολογία, παρισταμένων και Μεσσηνίων πολεμιστών στο χώρο του Ναού των Αγ. Αποστόλων και αμέσως συστήθηκε η Μεσσηνιακή Γερουσία, με Πρόεδρο τον Πετρόμπεη και στάλθηκε προκήρυξη προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές, της οποίας, κεντρική ιδέα ήταν: «Αποφασίσαμεν να ελευθερωθώμεν ή να αποθάνωμεν».  Την προκήρυξη αυτή, η οποία είναι το πρώτο πολιτικό έγγραφο του Ελευθέρου Κράτους, υπογράφει ο Πέτρος Μαυρομιχάλης, Αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού Στρατού.  Σημειωτέον ότι κατά την Τουρκοκρατία και την Επανάσταση, η Μάνη επονομαζόταν Σπάρτη.

Την 17ην Μαρτίου, ως ημέρα ενάρξεως της Επαναστάσεως από τη Μάνη, βεβαιώνει και ο γιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Ιωάννης, ο αποκαλούμενος «Γενναίος», ο οποίος στα απομνημονεύματά του, γράφει: «Την 17ην Μαρτίου, οι πρόκριτοι της Μάνης, συνεννοήθησαν να λάβωσιν τα όπλα κατά των Τούρκων, κατά δε την 23ην Μαρτίου, οι Μαυρομιχαλαίοι, Μούρτζινοι και λοιποί εισήλθον εις Καλάμας».

Για την ημέρα της ενάρξεως της Επαναστάσεως έχουν γραφεί πολλά από τους ασχολουμένους με την Ιστορίαν της.  Μεταξύ αυτών, ο Φωτάκος, Υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στα απομνημονεύματά του, γράφει: «Εσυνάχθησαν οι Μανιάται και εβγήκαν εις τας 22 Μαρτίου εις τας Καλάμας, ο Πετρόμπεης, οι Καπετανάκηδες, οι Κουμουνδουράκηδες, ο Π. Μούρτζινος και λοιποί καπεταναίοι».  Αλλά και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, στην Ιστορία του Ελληνικού ΄Εθνους, αναφέρει: « Η πρώτη προς συμπύκνωσιν των μερικών δυνάμεων του ΄Εθνους απόπειρα εγένετο υπό του ηγεμόνος της Μάνης, Πετρόμπεη, όστις προθύμως δράξας τα όπλα κατά Μάρτιον του 1821 και προελάσας εκ της χώρας αυτού εκυρίευσε τη 23η τας Καλάμας.  Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης ίδρυσεν αμέσως μετά των προεστώτων την Μεσσηνιακήν Γερουσίαν και εξέδωκε προκήρυξιν προς τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς υπογραφείσαν υπ’ αυτού ως Αρχιστρατήγου και των άλλων της Γερουσίας ταύτης μελών».

Μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας, οι Μανιάτες συμμετέχουν σ’ όλες τις μάχες της Επαναστάσεως, πρώτα στην Πελοπόννησο και κατόπιν σε ολόκληρη τη χώρα, όπου το καθήκον τους καλεί. Κατ’ αρχήν πλαισιώνουν τον Κολοκοτρώνη, που ήταν χωρίς στρατιώτες.

΄Όπως ο ίδιος γράφει: «Πήρα διακόσιους Μανιάτες από τον Μούρτζινο και εκατό από τον Πετρόμπεη και βαδίσαμε για την Καρύταινα, όπου κατά την μάχη με τους Τούρκους, οι Μανιάται έκαναν τότε έναν πόλεμο, που εμιμήθησαν τον Λεωνίδα».

Η συμβολή των Μανιατών στη Μάχη του Βαλτετσίου ήταν πραγματικά δική τους νίκη.  Εκεί πολεμούσαν τέσσερις Μαυρομιχαλαίοι, οι αδελφοί του Πετρόμπεη, Κυριακούλης και Αντώνιος και οι δύο γιοί του, ο Ηλίας και ο Ιωάννης, έφηβος ηλικίας 16 χρόνων.  Εκεί διακρίθηκε μεταξύ των άλλων Μανιατών, ο Ηλίας Τσαλαφατίνος, ο οποίος όταν η Διοίκηση του πρόσφερε δύο χιλιάδες γρόσσια, δεν τα δέχθηκε και είπε: «Είμαι πτωχός, δεν τα δέχομαι όμως διότι το ΄Εθνος είναι πτωχότερον».

Σ΄ εκείνη τη μάχη, τα αριστεία της ανδρείας έλαβε ο πρωτότοκος γιός του Πετρόμπεη, Ηλίας, αποκληθείς για την τόλμη του «Αχιλλεύς του Βαλτετσίου».  Τα δε αριστεία της στρατηγικής φρονήσεως, ο αδελφός του Πετρόμπεη, Κυριακούλης, ονομασθείς για τούτο, «Kλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος».

Στην πολιορκία του Κάστρου της Μεθώνης, πέφτει γενναία μαχόμενος, την 8η Αυγούστου του 1821, ο Κωνσταντίνος Πιερράκος Μαυρομιχάλης, ανηψιός του Πετρόμπεη.

Δεν υπήρξε μάχη κατά την Επανάσταση, στην οποία δεν έλαβαν μέρος Μανιάτες.  Στην Τρίπολη, στο Νεόκαστρο, όπου στις επάλξεις του φρουρίου πέφτει νεκρός ο νεώτερος γιός του Πετρόμπεη, Ιωάννης, ηλικίας μόλις 20 χρονών.  Στη Μονεμβασιά, στα Δερβενάκια, στο ΄Αργος, στους Μύλους, στο Ναύπλιο.

Όταν ο ογκώδης στρατός του Δράμαλη έφθασε ανεμπόδιστος στο ΄Αργος, μία χούφτα Μανιατών, προσπάθησε να τον αναχαιτίσει, για να δώσει το χρόνο στους άλλους Πελοποννήσιους να προετοιμάσουν την άμυνα.  Φαίνεται, γιατί η Ιστορία δεν το διευκρινίζει, ότι επικεφαλής της ομάδος ήταν ο Γεωργάκης Μαυρομιχάλης.

Αλλά η Πελοπόννησος δεν ήταν η μόνη περιοχή που πολέμησαν οι Μανιάτες.  Αγωνίσθηκαν όπου το καθήκον τους καλούσε.  Στην Αθήνα, στο Κριεκούκι, στον ΄Οσιο Λουκά και στην Εύβοια, όπου στα Στείρα αγωνίζεται επικεφαλής στρατού Μανιατών, κατά του Κιουταχή, ο πρωτότοκος γιός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ηλίας και πέφτει ηρωϊκά νεκρός.  Οι Ευβοιείς τον θεωρούν και τον τιμούν μέχρι σήμερα ως τοπικό Εθνικό τους ήρωα.  Αλλά και στο Φανάρι, της μακρινής Ηπείρου, βοηθώντας τους Σουλιώτες, φονεύεται ο ήρωας του Βαλτετσίου, Κυριακούλης Μαυρομιχάλης και πολλοί Μανιάτες.

Τους θριάμβους των πρώτων χρόνων της Επαναστάσεως, αμαυρώνει το σαράκι του διχασμού, που οδηγεί στους εμφύλιους πολέμους.

΄Ας αφήσουμε τον Ιστορικό να περιγράψει τα δραματικά γεγονότα: «Ο στυγνός εγωϊσμός είχε διαστήσει τας δυνάμεις του γένους• τους αρίστους εν ταις βουλαίς, τους καλλινίκους στρατηγούς είχε τάξει κατ’ αλλήλων και σφαίραι ελληνικαί είχαν σχίσει τα στήθη που προτάχθηκαν κατά του Κεχαγιάμπεη, του Γιουσούφ, του Δράμαλη.  Κατά τον πανδάκρυτον τούτον αγώνα οι φιλοπόλεμοι Μανιάται δεν έβαψαν τας χείρας των εις των αδελφών αυτών το αίμα».

Με τις έριδες και τους εμφυλίους πολέμους, κινδυνεύει να χαθεί ό,τι με ποταμούς αίματος είχε κατακτηθεί.  Η Επανάσταση πνέει τα λοίσθια.

Ο Παπαφλέσσας πέφτει με τα ράσα ματωμένα στο Μανιάκι πολεμώντας τον Ιμπραήμ και στην αθανασία τον ακολουθούν ηρωϊκά αγωνιζόμενοι, ο Πιέρρος-Βοϊδής Μαυρομιχάλης, ο Θανασούλης Καπετανάκης, ο Αντώνιος Πετρουνάκος και πολλοί άλλοι, επίλεκτοι Μανιάτες αγωνιστές.

Ο Ιμπραήμ, μετά την πτώση του Μεσολογγίου και την ερήμωση του Μωριά, με τον αξιόμαχο στρατό του κινείται να καταλάβει την μοναδική εστία της αντιστάσεως που παραμένει ακόμα, τη Μάνη.  Από τη Μεθώνη, στις 29 Μαϊου 1826, έστειλε επιστολή στον Γιωργάκη Μαυρομιχάλη και του ζητεί την παράδοση και την υποταγή της Μάνης.  ΄Εγραφε ο υπερφίαλος δυνάστης: « Διατάσσεσαι, χωρίς αναβολή καιρού, εις διορίαν ημερών δέκα, να παραδώσεις την πατρίδα σου, διότι θα την κάνωμεν ως την λοιπήν Πελοπόννησον και δεν θ’ αφήσωμεν μήτε ίχνος οσπιτίου».  Ο Γιωργάκης απήντησε μ’ ένα νέο «μολών λαβέ», γράφοντας στον Ιμπραήμ:

«Οι κάτοικοι της Μάνης σε περιμένουμε, με όσες δυνάμεις θελήσεις».

Η κατάσταση ήταν κρίσιμη. Εάν έπεφτε και το τελευταίο προπύργιο της ελευθερίας, η Επανάσταση διέτρεχε τον έσχατο κίνδυνο.  Για τούτο, η «Γενική Εφημερίς» της 9ης Ιουνίου 1826 έγραφε προς τους Μανιάτες: «Από εσάς μόνους κρέμεται την σήμερον να μην διαλυθώσιν ως όνειρον εις μίαν στιγμήν αι πραγματικαί ελπίδαι της Ελλάδος και όλου του χριστιανικού κόσμου.  Να μην μας γίνουν όνειδος τα πενταετή τρόπαιά μας. Να μην καυχηθεί ο Αιγύπτιος ότι αφού το Μεσολόγγι του έφθειρε τας περισσοτέρας του δυνάμεις, νικά πανταχού στην Πελοπόννησο και θριαμβεύει». Οι Μανιάτες όμως ήταν αποφασισμένοι να φανούν όμοιοι των προγόνων τους και όλοι να πέσουν ένδοξα όπως ο Λεωνίδας.

Στο Οχύρωμα της Βέργας του Αλμυρού, που δεν ήταν τίποτ’ άλλο παρά ένας προχειροκτισμένος μαντρότοιχος, υπήρχαν ως απόρθητα οχυρά τα στήθη των Μανιατών, που απέκρουσαν τις επανειλημμένες και λυσσαλέες επιθέσεις, που εξαπέλυσαν τα μανιασμένα στίφη του Ιμπραήμ και τα ανάγκασαν να υποχωρήσουν με μεγάλες απώλειες.

Η νίκη στη Μάχη της Βέργας, που διήρκεσε επί 5 ημέρες, από τις 22 έως τις 26 Ιουνίου 1826, είχε μεγάλη απήχηση μεταξύ όλων των Ελλήνων. Η «Γενική Εφημερίς» έγραφε στις 30 Ιουνίου: «Oι Σπαρτιάται (Μανιάται) έδειξαν και αυτήν την περίστασιν τω όντι ανδρείαν και καρτερίαν και ετίμησαν το οποίον φέρουσι όνομα, ώστε ο εχθρός αναγκασθείς μετά δεκάωρον αδιάκοπον μάχην να υποχωρήσει».

Τη Μάχη της Βέργας, που τους έκανε να αισθάνονται υπερήφανοι, οι Μανιάτες τη συνόψισαν σ’ ένα στίχο, που τον απαγγέλλουν, όταν αντιμετωπίζουν ατομικές ή οικογενειακές δυσκολίες, για να πάρουν κουράγιο:

«Εγώ είμαι η Βέργα του Αρμυρού

και όσα με βρούσι τα μπορού».

Ο Ιμπραήμ, ταπεινωμένος δεν παραιτήθηκε από τα σχέδιά του.  Για να αιφνιδιάσει τους μαχητές της Βέργας, αποβιβάζει στρατιώτες τη νύχτα της 23ης Ιουνίου, στον έρημο Κόλπο του Διρού, για να τους πλήξει εκ των νότων.  Εκεί, βρίσκονταν μόνο γέροι και παιδιά, γιατί οι νέοι ήταν στη Μάχη της Βέργας και γυναίκες, που θέριζαν τα σπαρτά τους.  Με τα δρεπάνια, οι Μανιάτισσες αντιμετωπίζουν τους εισβολείς και πολεμώντας κράτησαν τη μάχη, μέχρι που να φθάσουν οι πολεμιστές από τη Βέργα.

΄Oταν οι μαχητές του Αλμυρού έφθασαν και είδαν τις γυναίκες τους με τα δρεπάνια να μάχονται, όρμησαν και πέταξαν στη θάλασσα και τα τελευταία υπολείμματα του στρατού του Ιμπραήμ. Η λαϊκή Μούσα, με θαυμάσιο οκτασύλλαβο στίχο αποθανάτισε τη Μάχη του Διρού.  Επιτρέψατέ μου να σας διαβάσω ένα μικρό απόσπασμα.

Η μάχη έχει αρχίσει.  Και συνεχίζει το τραγούδι:

«Μά οι άνδρες όλοι ελείπασι,

ήταν στη Βέργα τ’ Αλμυρού,

όπου Τρωάδα ο πόλεμος

επάηνε δυό μερόνυχτα.

Μόνο τα γυναικόπαιδα

και γέροντες ανώφελοι

-γιατί ήτο θέρος- βρέθησαν

με τα δρεπάνια στα λουριά.

Καθόλου δε δειλιάσασι,

καθόλου δεν τρομάξασι,

μόν’ έδωκαν την είδηση,

στον Κωνσταντίνο με πεζόν.

Και κείνος ως πολέμαρχος

εσύναξε όλα τα χωριά

γράφει και στέλνει στ’ Αλμυρό

κι έδραμε κατά το Διρό.

Βλέπει γυναίκες να χερούν

και τα δρεπάνια να κρατούν,

τους Αραπάδες να χτυπούν.

«Εύγε σας, μεταεύγε σας,

γυναίκες, άνδρες γίνετε,

σαν ανδρειωμένες μάχεσθε

σαν Αμαζόνες κρούετε».

Είπε και εβρυχουμάνισε,

σαν το λιοντάρι στα βουνά.

Τους Τούρκους κόφτει αψήφιστα.

……………………………………………..»

Για την νίκη αυτή των γυναικών, η οποία ύψωσε αθάνατο μνημείο αρετής και ανδρείας και ταπείνωσε τον εμπρηστή της Πελοποννήσου, Ιμπραήμ, η «Γενική Εφημερίς» έγραψε: «΄Ηκουσε ίσως ο Ιμπραήμ ότι εις την Σπάρτην οπλοφορούσι και αι γυναίκες, αλλά ίσως δεν το επίστευσεν.  Ιδού τώρα ηξιώθη να το ίδη.  Πεντακόσιαι γυναίκες, έδραμον οπλισμέναι κατά των αποβάντων Αράβων.  ΄Οπου λοιπόν αι γυναίκες και τα παιδία οπλοφορούσι και πολεμούσι ας μην ελπίζει ο Ιμπραήμ να προκόψει.  Ιδού η Μάνη εθριάμβευσεν πάλιν και εταπείνωσεν την επηρμένην οφρύν του Ιμπραήμ».

Αλλά και μετά το Αλμυρό και το Διρό, οι Μανιάτες εταπείνωσαν τον Ιμπραήμ εις τον Πολυάραβον, όταν επιχείρησε από εκεί τον Αύγουστο να επιτεθεί κατά της Μάνης. ΄Εγραψε τότε η Εφημερίς «Ο Φίλος του Νόμου της ΄Υδρας» (1826, 2 Σεπτεμβρίου): «Οι Μανιάται ανεδείχθησαν και εις αυτήν την περίστασιν άξιοι της προγονικής φήμης και της ελπίδος της οποίας τρέφει περί αυτής η Ελλάς».

Το τρίπτυχον αυτό, των νικηφόρων μαχών Αλμυρού, Διρού και Πολυαράβου, το 1826 ήταν το τέλος του Ιμπραήμ και προετοίμασε τον τάφον του εις το Ναυαρίνον, όπου τα κανόνια των τριών Ναυάρχων κατέστρεψαν τον στόλον του και διέσωσαν την Ελευθερία των Ελλήνων.

Με ιστορική ακρίβεια μπορούμε να υποστηρίζουμε επομένως ότι, η Εθνεγερσία του 1821 άρχισε στις 17 Μαρτίου στην Αρεόπολη της Μάνης, με πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε την Καλαμάτα και πρώτο πολιτικό κείμενο της Ελεύθερης Ελλάδος, την διακήρυξη της 23ης Μαρτίου, του Πετρόμπεη προς τις Ευρωπαϊκές αυλές.

Ο υπέρ πάντων αγώνας εστοίχισε στην Μάνη χιλιάδες πολεμιστών, μεταξύ των οποίων εβδομήντα Μαυρομιχαλαίους.  Συγκινητική αλλά και υπόδειγμα ήθους και πατριωτισμού, είναι η Διαθήκη του Πετρόμπεη.

«΄Υψωσα -γράφει- τον προγονικόν μου οίκον δια να τον θυσιάσω αφειδώς και αταράχως δια την λαμπράν σου δόξαν φιλτάτη μου Πατρίς.  Δεν εόρτασα εορτήν Εθνικήν, νίκην Πανελλήνιον, χωρίς να κλαύσω τον θάνατον των υιών μου, των αδελφών μου, των οικείων μου, των συγγενών μου».

Η Ιστορία υπήρξε και δικαίως, φιλόστοργος για τις ηρωϊδες του Ζαλόγγου, οι οποίες προτίμησαν τον θάνατο από την ατίμωση.

Δεν υπήρξε όμως τόσο φιλόστοργος και για τις Μανιάτισσες, που επί ολόκληρους αιώνες, ανέτρεφαν τα παιδιά τους, με την επιταγή να αγωνισθούν και να πεθάνουν για την Ελευθερία.  Ούτε για τις Αμαζόνες του Διρού, που δεν προτίμησαν τον θάνατο, αλλά θανάτωσαν τον επιδρομέα και διατήρησαν αδούλωτη τη Μάνη.  Χρειάσθηκαν 180 περίπου χρόνια, για να φιλοτεχνηθεί και να στηθεί στο χώρο του Διρού, όπου αντρειωμένα αγωνίσθηκαν, μνημείον που να συμβολίζει τον ηρωϊσμό και τις θυσίες τους.

Κυρίες και Κύριοι,

Η εξιστόρηση της συμβολής της Μάνης στον Αγώνα της Εθνεγερσίας, δεν μου επέτρεψε, ως ευνόητον, να αποτίσω φόρον τιμής και να αναφέρω τα ένδοξα ονόματα των πολλών οπλαρχηγών, των ναυμάχων και των πυρπολητών, που με το αίμα τους, συνέβαλαν στην ηρωϊκή Εξέγερση του Γένους.  ΄Οσα όμως εγώ παρέλειψα σήμερα από το τιμημένο ετούτο βήμα κρατεί ολόφωτα και ένδοξα η ιστορία των Ελλήνων, που αποτελεί Ιστορία πολιτισμού και υποδειγματικού ηρωϊσμού όλης της ανθρωπότητας.  Η δική μας ιστορία που φανερώνει πώς ένας ολιγάριθμος λαός, όταν είναι ψυχωμένος, μπορεί να υψωθεί με τις θυσίες του σε υπόδειγμα όλου του κόσμου.  Γιατί η δόξα ζεί μόνον όταν την τρέφουν οι θυσίες των ανθρώπων.  Και η δόξα των Ελλήνων ενσαρκώνεται στην εορτή της ιερής αυτής ημέρας.

Λεωφορειακά δρομολόγια από πρωτεύουσες Νομών της Πελοποννήσου προς και από Θεσσαλονίκη.

ΑΠΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΜΗΝΑ, ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ, εφημερίδα

 

Από τη Δευτέρα, 11 Φεβρουαρίου, ξεκινά η νέα καθημερινή υπεραστική γραμμή Πελοπόννησος – Θεσσαλονίκη από τη Σύμπραξη – Συνεργασία 4  ΚΤΕΛ Περιφέρειας Πελοποννήσου. Τα δρομολόγια αναχώρησης από τις πρωτεύουσες των Νομών Αργολίδας – Αρκαδίας – Κορινθίας και Λακωνίας θα ξεκινούν από τους Σταθμούς τις εξής ώρες:

Από ΣΠΑΡΤΗ (ΚΤΕΛ Ν. ΛΑΚΩΝΙΑΣ Α.Ε.): Στις 8.30 το πρωί. Από ΤΡΙΠΟΛΗ (ΚΤΕΛ Ν. ΑΡΚΑΔΙΑΣ Α.Ε.): Στις 9.45 το πρωί. Από ΝΑΥΠΛΙΟ (ΚΤΕΛ Ν. ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Α.Ε.): Στις 9.00 το πρωί κάθε Δευτέρα και στις 9.30 από Τρίτη έως Κυριακή. Από ΑΡΓΟΣ: Στις 9.15 το πρωί κάθε Δευτέρα και στις 9.45 από Τρίτη έως Κυριακή. Από ΚΟΡΙΝΘΟ (ΚΤΕΛ Ν. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ Α.Ε.) από Ισθμό: Στις 11.00 το πρωί.

Η επιστροφή από τον Υπεραστικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης προς Πελοπόννησο θα ξεκινά καθημερνά στις 11.00 το πρωί.

Εξ` άλλου εξακολουθούν τα δρομολόγια του ΚΤΕΛ Μεσσηνίας προς και από Θεσσαλονίκη, ως εξής: Καλαμάτα –Θεσσαλονίκη Κυριακή και Πέμπτη 9.30 πμ και Θεσσαλονίκη – Καλαμάτα Δευτέρα 9.30πμ  και Παρασκευή  13.00.

Οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες του Ιδρύματος Στ. Νιάρχος στη Μάνη (στον Άγιο Νικόλαο και την Αρεόπολη).

ΑΠΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΜΗΝΑ, ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ, εφημερίδα

 

Μετά από τέσσερις ημέρες παραμονής στο Σιδηρόκαστρο Μεσσηνίας, οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες (ΚΙΜ) συνέχισαν το ταξίδι τους με προορισμό τη νότια Πελοπόννησο, πραγματοποιώντας δύο στάσεις, στον Άγιο Νικόλαο και στη συνέχεια την Αρεόπολη.

Συγκεκριμένα, οι ΚΙΜ προσέφεραν δωρεάν ιατρική φροντίδα στους κατοίκους του Αγίου Νικολάου Δυτικής Μάνης και στη γύρω περιοχή για τρεις ημέρες, από το Σάββατο 2 έως την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου, και στην Αρεόπολη, από την Τετάρτη 6 έως την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης των ΚΙΜ, οι κάτοικοι του Άγιου Νικολάου, της Αρεόπολης και των ευρύτερων περιοχών είχαν τη δυνατότητα να συναντήσουν γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων (ακτινολόγου, παθολόγου, γενικού χειρουργού, γυναικολόγου, καρδιολόγου, νευρολόγου, οδοντίατρου, ορθοπαιδικού, οφθαλμίατρου, παιδίατρου, ωτορινολαρυγγολόγου, διαιτολόγου, ψυχολόγου και μαζί με τις επισκέπτριες Υγείας και τους νοσηλευτές) και να υποβληθούν σε μία σειρά εξειδικευμένων εξετάσεων, όπως υπέρηχους, μαστογραφίες και τεστ ΠΑΠ, ηλεκτροκαρδιογραφήματα και μετρήσεις πυκνότητας οστών. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 1383 εξετάσεις σε 1018 κατοίκους. Επιπλέον, στην Αρεόπολη παιδιά και ενήλικες παρακολούθησαν και συμμετείχαν σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως παιχνίδια μπάσκετ και ξιφασκίας, που συντονίστηκαν από την Ομάδα του Sports Excellence. Προπονητές του Προγράμματος Sports Excellence προσέφεραν επίσης συμβουλές στους συμμετέχοντες σχετικά με την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Το πρόγραμμα αποτελεί μία πρωτοβουλία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και υλοποιείται με αποκλειστική δωρεά του ΙΣΝ, από την ΑΜΚΕ «Αναγέννηση & Πρόοδος», σε συνεργασία με την Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας (ΑΕΜΥ). Σε κάθε αποστολή τους σε νησιά της άγονης γραμμής και σε δυσπρόσιτες περιοχές της Ελλάδας, οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες συνοδεύονται από επιστημονική ομάδα, η οποία αποτελείται, μεταξύ άλλων, από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, καταρτισμένο νοσηλευτικό και τεχνικό προσωπικό, καθώς και φοιτητές της ιατρικής σχολής.