Αρχείο κατηγορίας Εφημερίδα

Αφορά την έντυπη έκδοση της εφημερίδας

Η ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΙΑΤΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΚΟΙΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ (Φύλλο 03)

Ακούμε τους συμπολίτες μας να προφέρουν τη λέξη “Μανιάτης” όταν τους ρωτούν για την καταγωγή τους, με ιδιαίτερη υπερηφάνεια που φθάνει μέχρι την έπαρση. Ακούμε, πολλές φορές, άλλης καταγωγής άτομα να μιλούν για τους Μανιάτες με αποστροφή ή δυσφορία. Γεννιέται έτσι το ερώτημα ποιες είναι οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά των Μανιατών που δημιουργούν τέτοιες αντιφατικές προσεγγίσεις, ποιες είναι οι ρίζες τους και πώς μπορούν να πάρουν την καλύτερη μορφή τους.

Βαθειά πίστη μας είναι ότι στην πατρίδα μας, τη Μάνη, προκύπτουν οι δυνατότητες των καλύτερων συνθέσεων των φυσικο-βιολογικών χαρακτηριστικών, και αποτύπωσή τους ως ιδιότητες στα άτομα που κατοικούν στην περιοχή. Στη συνέχεια μέσω των κοινωνικών διαδικασιών η ενίσχυση, η συγκεκριμενοποίηση και η μεταφορά τους στις επόμενες γενιές. Έτσι ισχυροποιούνται τα κληρονομικά χαρακτηριστικά.

Ποια είναι αυτά τα φυσικο-βιολογικά χαρακτηριστικά; Ας τα απαριθμήσουμε: 1) Η γεωγραφική θέση, όπως προσδιορίεται ως η ιδανικότερη περιοχή στην εύκρατη ζώνη, 2) ο Ταΰγετος με τη διάταξή του από Βορρά προς Νότο, με την ανάπτυξη βουνοκορφών και κοιλάδων, σε αρμονική διάταξη και διαστάσεις συμβατές με τον ανθρώπινο παράγοντα και τις ανάγκες του, 3) η θάλασσα που αγκαλιάζει τη Μάνη από τους δύο κόλπους το Μεσσηνιακό και το Λακωνικό, μια θάλασσα που προστατεύει, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει ορίζοντες προς τη Μεσόγειο και τις άλλες περιοχές, 4) το έδαφος, που προκαλεί με τη μικρή γονιμότητα και την ξεραΐλα του, τον άνθρωπο να κοπιάσει για να το γονιμοποιήσει, αλλά ταυτόχρονα τον ανταμείβει με την ευχαρίστηση από την ομορφιά της φύσης, όπως ξεδιπλώνεται στα κλιμακωτά επίπεδα από τις ψηλές κορυφές μέχρι τη θάλασσα, 5) το κλίμα, και ιδιαίτερα, οι θερμοκρασίες, που είναι απόλυτα συμβατά με τις καλύτερες συνθήκες διαβιώσεως.

Όλ’ αυτά τα χαρακτηριστικά, και οι επιμέρους πτυχές τους, μεταφράζονται σε ενέργεια ποιοτική και ποσοτική που αποθηκεύεται από τους ανθρώπους, που κατοικούν στην περιοχή, τους Μανιάτες. Που έλκουν την αφετηρία τους στην αρχαία Σπάρτη και το πολιτειακό της πλαίσιο αλλά με τις μεταγενέστερες επιμιξίες οδηγήθηκαν σε γενετικές βελτιώσεις. Ενέργεια που διαμορφώνει τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του Μανιάτη μακροχρόνια και με επάρκεια, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για τη διαιώνισή τους.

Ο μεγάλος φιλόσοφος του 6ου π.Χ. αιώνα Ηράκλειτος μιλούσε για τη “σύμφυση των αντιθέτων”. Έλεγε δηλαδή ότι τα αντίθετα χαρακτηριστικά έχουν την ίδια ρίζα, την ίδια προέλευση. Έτσι και στην περίπτωσή μας η υψηλή ενεργειακή στάθμη στους Μανιάτες, οδηγεί στις πιο μεγαλοπρεπείς, αλλά και σε αρνητικές καταστάσεις.

Η διασπορά και το μικρό μέγεθος των οικισμών της Μάνης, έδωσε τη δυνατότητα για διατήρηση της ελευθερίας όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας, αλλά και τη δυνατότητα να θρέφει τους κατοίκους της. Το ελληνικό κράτος, που ιδρύθηκε με την επιτυχή λήξη του αγώνα για την ανεξαρτησία με πρωταγωνιστές τους προγόνους μας, ήταν η έναρξη της παρακμής για την περιοχή μας. Οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά μας δεν βρήκαν συμβατότητα με τις κρατικές λειτουργίες. Στην εποχή μας, με τα χαρακτηριστικά της παγκοσμιοποίησης και τις δυνατότητες για εύκολη διακίνηση των ανθρώπων, η Μάνη αυτοπροσδιορίσθηκε σαν περιοχή προσέλκυσης επισκεπτών. Τα φυσικοβιολογικά χαρακτηριστικά της που ανφέρθηκαν πιο πάνω και τα μνημεία πολιτισμού των προγώνων μας διαμόρφωσαν ισχυρό τουριστικό ρεύμα, με όλες τις θετικές οικονομικές συνέπειες για την περιοχή. Αυτή την κατάσταση έχουμε την υποχρέωση να την διατηρήσουμε σε υψηλές ποιότητας επίπεδα, για να διαρκέσει, παράγοντας μακροχρόνια αποτελέσματα. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η συνεργασία. Η συνεργασία μεταξύ των περιοχών της Μάνης, η συνεργασία μεταξύ των Δήμων, η συνεργασία μεταξύ των οικισμών, αλλά κυρίως η συνεργαίσ ατων Μανιατών, η διαμόρφωση μια πραγματικής ΜΑΝΙΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ

fyllo03

ΤΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΟ ΤΩΝ ΜΑΝΙΑΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (Φύλλο 02)

Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του μανιάτικου χώρου αποτελεί η διασπορά και το μέγεθος των οικισμών. Τόση μεγάλη διασπορά δεν υπάρχει σε καμιά άλλη περιοχή του ελλαδικού χώρου. Και το μέγεθός τους είναι και αυτό τόσο μικρό, που δεν εμφανίζεται σε άλλες περιοχές αντίστοιχο. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αποτελέσματα μακροχρόνιας σχέσης του ανθρώπινου με το φυσικό και τον κοινωνικό παράγοντα. Αυτή η ισορροπία διαμορφώθηκε με μηνύματα, που θα επιχειρήσομε να αποκωδικοποιήσομε.

Στο μικρό οικισμό η σχέση των ανθρώπων είναι άμεση, οι δραστηριότητες εμφανείς, η ιεράρχιση σαφής, το δίκαιο αυτονόητο και οι κοινές δράσεις προκύπτουν ως αναγκαιότητες. Αναφέρονται σε περιοχές που δεν επαρκούν οι ατομικές δράσεις, λόγω του μεγέθους τους ή της ειδικής μορφής τους. Αυτή είναι η αφετηρία για τη διαμόρφωση του αυτοδιοίκητου των μανιάτικων κοινωνιών.

Μια ιστορική επισκόπηση οδηγεί αβίαστα σε ασφαλή συμπεράσματα για τη μακροχρόνια διατήρηση των στοιχείων του αυτοδιοίκητου, κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Το κοινό των Ελευθερολακώνων που ήταν η μορφή διοίκησης μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση της Ελλάδας, ήταν μια χαλαρή ομοσπονδία 15-20 οικισμών από τα περίχωρα της Καλαμάτας, μέχρι το ακρωτήριο Μαλέα. Ο κάθε οικισμός είχε τις διοικητικές τους δομές και την αυτοδιοίκησή του, αλλά προς τον έξω κόσμο υπήρχε η έκφραση του κοινού. Τα ίδια χαρακτηριστικά αυτοδιοίκησης εμφανίστηκαν και κατά τη Βυζαντινή περίοδο, που αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης. Εμπλουτισμένα, βέβαια, με νέα στοιχεία, λόγω εντάξεως στο μανιάτικο χώρο νέων κατοίκων, που κουβαλούσαν νέα ήθη και έθιμα. Η τουρκοκρατία και η βιντεοκρατία που ακολούθησαν διαμόρφωσαν νέες συνθήκες, λόγω της ανάγκης για διαρκή πολεμική ετοιμότητα. Η ανάγκη αυτή επέβαλλε στενότερες σχέσεις ανάμεσα στους μαχητές. Έτσι διαμορφώθηκε ένα δεύτερο επίπεδο έκφρασης, η καπετανία, με επικεφαλής το φυσικό ηγέτη κάθε μιας από τις εφτά περιοχές που συναποτελούσαν την Μέσα, την Έξω και την Κάτω Μάνη. Αλλά και κατά την περίοδο που μεσολάβησε από τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους οι μανιάτικες κοινωνίες για πολλά χρόνια κατάφεραν να διατηρήσουν τα αυτοδιοικητικά τους χαρακτηριστικά, επιβάλλοντας ιδιαίτερη μεταχείριση και εξαιρέσεις στις νομοθετικές ρυθμίσεις που ίσχυαν για τις άλλες περιοχές.

Τη σύγχρονη περίοδο έχουν αλλάξει πλήρως τα δεδομένα. Η Μάνη από κλειστός χώρος που ήταν ανέκαθεν (“ωσεί νήσος”), είναι υποχρεωμένη να ενταχθεί στη λογική του ανταγωνισμού. Τα σύνορα, ο προστατευτισμός, η εσωτερική ασφάλεια είναι έννοιες αδόκιμες για την εποχή που ζούμε. Σημαίνουν απολίθωση και περιθωριοποίηση. Όμως η δυναμική που κουβαλάει ο μανιάτικος χώρος είναι υπερεπαρκής για να ισορροπήσει και να αναπτυχθεί με τρόπο ωφέλιμο για τους κατοίκους του. Αρκεί να βρεθούν αρμονικές σχέσεις ανάμεσα στην παράδοση και στην ανάπτυξη, μια νέα μορφή του αυτοδιοίκητου.

Με το νέο τοπίο που έχει προκύψει με τις συνενώσεις των κοινοτήτων η αρμονική σχέση περνάει μέσα από την ισορροπία μεταξύ Δήμου και τοπικών συμβουλίων. Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να αυτοδιοικούνται. Να έχουν τη δυνατότητα να διεκπεραιώνουν εσωτερικά όλες τις υποθέσεις που διεκπεραίωναν μέχρι τώρα. Ο Δήμος να παρεμβαίνει σε θέματα που από το μέγεθος και τη φύση τους, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν τα χωριά και οι εκπρόσωποί τους. Και μέσω του ενιαίου προϋπολογισμού και των κοινων θεσμικών οργάνων να εναρμονίζει τις δράσεις, για να βγαίνουν με κοινή θέση προς τα έξω.

Το αυτοδιοίκητο των μανιάτικων κοινωνιών είναι ένας θεσμός που λειτουργεί αποδοτικά και ισορροπημένα πάνω από δύο χιλιετίες. Έχει γίει ήδη πρώτη φύση σε όλους μας, μέσω των κοινών χαρακτηριστικών που διατήρησε, αλλάζοντας δευτερεύοντα και αφομοιώνοντας νέα, όλα αυτά τα χρόνια. Για τους λόγους αυτούς αισιοδοξούμε ότι και στις νέες συνθήκες των ριζικών μεταβολών στο εξωτερικό περιβάλλον, θα βρει την αρμονική του έκφραση συνδέοντας τα παραδοσιακά με τα αναπτυξιακά στοιχεία του περιβάλλοντος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ

fyllo02

ΟΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΜΑΣ (Φύλλο 01)

Η έκδοση της εφημερίδας αυτής, έρχεται να καλύψει ένα κενό. Ο μανιάτικος χώρος χαρακτηρίζεται από τη διασπορά των οικισμών και την αραιοκατοίκηση. Το άγονο έδαφος και η ανάγκη για εργασία, καθώς και οι εμφύλιες συγκρούσεις οδήγησαν ένα μεγάλο μέρος των μανιατών στη μετανάστευση, τόσο σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όσο και στο εξωτερικό. Όμως τα κύρια χαρακτηριστικά των μανιατών παραμένουν. Και ιδιαίτερα η αγάπη για την πατρική γη και για όσα έχουν σχέση με τη ζωή που συνεχίζεται, τους θεσμούς της, τις δραστηριότητες των κατοίκων, τις προοπτικές της για το μέλλον, την προκοπή της.

Η εφημερίδα μας επιθυμεί να δώσει ενημέρωση για όλ’ αυτά, όπως εξελίσσονται με το χρόνο, έτσι ώστε ο κάθε μανιάτης που το επιθυμεί να μπορεί να μαθαίνει αξιόπιστα και αντικειμενικά τα νέα της περιοχής μας. Ξεκινώντας από το διοικητικό κέντρο της Δυτικής Μάνης, την Καρδαμύλη, επιθυμία μας είναι να επεκτεινόμαστε, όσο οι συνθήκες το επιτρέπουν, και στις γειτονικές μανιάτικες περιοχές, με σκοπό σύντομα να καλύψομε τα νέα όλης της Μάνης.

Η Μάνη εξάλλου αποτελεί ενιαίο χώρο με κατοίκους που, ξεκινώντας από κοινές βιολογικές καταβολές, κατάφεραν να διαμορφώσουν κοινές στάσεις ζωής και να γράψουν λαμπρές σελίδες στην ιστορία της χώρας μας. Η έκδοση αυτή θα επιχειρεί να ανασύρει στο φως αυτό το υλικό, για να γίνει γνωστό, ιδιαίτερα στους νέους, να ανατροφοδοτήσει και να εμπνεύσει τα βήματά μας στο μέλλον.

Θεωρούμε, τέλος, υποχρέωσή μας να δώσουμε μερικές εξηγήσεις για τον τίτλο μας. Είναι σε όλους μας γνωστό ότι στην περιοχή μας επικρατούσε για πολλούς αιώνες το άγριο έθιμο της αντεκδίκησης, η βεντέτα. Αυτό δημιουργούσε μακροχρόνιες συγκρούσεις και μια μόνιμη αναταραχή, στις μικροκοινωνίες της περιοχής μας. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια έχει εκλείψει, τουλάχιστον στη φονική του μορφή, χωρίς να είναι βέβαιο ότι έχει εξαφανιστεί το υπόστρωμα, κοινωνικό και βιολογικό, που το δημιουργούσε. Αυτό το υπόστρωμα, με τη μορφή της καχυποψίας και της μνησικακίας, είναι εκείνο που οδηγεί στις εγωκεντρικές αντιλήψεις, στη δυσκολία συνθέσεως των απόψεων και τη διαμόρφωση κοινής συνισταμένης για την ανάπτυξη και ευημερία της περιοχής. Το αντίθετο σ’ όλα αυτά επιθυμούμε να προβάλλουμε: την αλληλεγγύη. Επιδίωξή μας είναι να βοηθήσουμε να σταθεί ο ένας μανιάτης δίπλα στον άλλο και όλοι μαζί να ενισχύσομε την ιδιαιτερότητα του τόπου μας: τα φυσικά χαρακτηριστικά του,
τα μνημεία του πολιτισμού μας και να κρατήσουμε τους επισκέπτες που έλκονται από τις εξαίρετες κλιματολογικές συνθήκες. ΄Έτσι θα μπορέσει να διαμορφωθεί μακροχρόνια ένα δεύτερο εισόδημα, για να κρατηθούν οι νέοι μας νοικοκυραίοι στον τόπο τους, οικονομικά εύρωστοι και με βαθύ σεβασμό στα μνημεία της φύσης και του πολιτισμού μας. Η αλληλεγγύη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επιτυχία αυτού του στόχου. Γιατί συμφιλιωμένοι και με αλληλοεκτίμηση διεκδικούμε με θετικά αποτελέσματα. Και το κυριότερο κατανέμομε δίκαια και αποτελεσματικά στην αναπτυξιακή διαδικασία τα προκύπτοντα οφέλη, ώστε να πολλαπλασιάζονται τα αποτελέσματα για το καλό της περιοχής μας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ

fyllo01