Ο κόμβος προ του ξενοδοχείου «Φωτεινή» στην έξοδο της Καλαμάτας προς τη Μάνη

Η ΜΑΝΙΑΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ έχει τονίσει με έμφαση σε διαδοχικά δημοσιεύματά της, την εξαιρετικά ευεργετική επίδραση του αυτοκινητόδρομου Ανατολικής Πελοποννήσου που συνδέει την πρωτεύουσα με τις πρωτεύουσες Κορινθίας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας και Λακωνίας. Οι θετικές επιπτώσεις του φάνηκαν σύντομα στην οικονομία και γενικότερα στην κοινωνία αυτών των περιοχών, αλλά και ειδικότερα στη Μάνη. Από τον αρχικό σχεδιασμό, φαίνεται ότι ξέφυγαν κάποιες λεπτομέρειες που, όμως, αναδείχθηκαν έντονα με τη λειτουργία του νέου αυτοκινητόδρομου. Μία από αυτές αντιμετωπίστηκε σύντομα και ριζικά, ενώ μία άλλη, με μεγάλη καθυστέρηση, φαίνεται ότι βρίσκεται σε διαδικασία αντιμετώπισης.  Σ` αυτές αναφέρεται το κείμενο που ακολουθεί.

Η πρώτη …ουρά αφορούσε στον κλάδο Λεύκτρο – Σπάρτη και στην ανάγκη να εξυπηρετούνται από τον αυτοκινητόδρομο τα χωριά κατά μήκος της διαδρομής, τα χωριά των Βορείων Δήμων σύμφωνα με την ορολογία που έχει καθιερωθεί στη Σπάρτη. Ο κόμβος στο Λογκανίκο όπου και τα διόδια δεν κάλυπτε αυτή την ανάγκη, γι` αυτό χρειαζόταν και δεύτερος κόμβος . Με τον ανισόπεδο Κόμβο Αγίου Κωνσταντίνου «Φουντέικα» που εγκαινιάστηκε στις 10 Αυγούστου, ένα περίπου χρόνο μετά τη λειτουργία του κλάδου Λεύκτρο – Σπάρτη του αυτοκινητόδρομου,  αντιμετωπίστηκε αυτό το θέμα. Έτσι, τελικά, συνδέονται οι τοπικοί οδοί με τις δύο κατευθύνσεις του αυτοκινητόδρομου.

Η δεύτερη … ουρά σχετίζεται με την έξοδο προς Μάνη του Περιμετρικού Δακτυλίου της Καλαμάτας, όπου καταλήγει ο αυτοκινητόδρομος. Ένα περίπου χιλιόμετρο μετά την κατάληξή του ο αυτοκινητόδρομος μεταφορτώνεται στην οδό Λακωνικής των Φαρών και Μάνης της Βέργας . Έχει, όμως, αυξημένο φόρτο οχημάτων, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, που κατευθύνονται προς την Ανατολική Παραλία της  Καλαμάτας, παράλια Αβία και Μάνη. Μετά το ξενοδοχείο «Φωτεινή» η προέκταση του αυτοκινητόδρομου συναντά ΣΤΟΠ που από το μεγάλο φόρτο οχημάτων αδυνατεί να διαμορφώσει ομαλή κυκλοφορία προς Μάνη και να συμφορίζεται δημιουργώντας ουρές χιλιομέτρων, ιδιαίτερα τα καλοκαιρινά σαββατοκύριακα.

Ο δήμος Καλαμάτας έχει αναλάβει εδώ και καιρό πρωτοβουλίες για την προώθηση του θέματος (υλοποίηση απαλλοτριώσεων της δεκαετίας του 1970  και αγορά γης για τη δημιουργία κόμβου που, τελικά, θα εκτονώσει την κυκλοφορία των οχημάτων ( η ΜΑΝΙΑΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ έχει αναφερθεί με δημοσιεύματά της, αρκετές φορές,  στο θέμα). Εδώ εμφανίζεται η … τρέλα της διοικητικής σύγχυσης. Να πιά είναι: Ο δρόμος που οδηγεί από την Καλαμάτα στη Μάνη είναι η 1^η Επαρχιακή Οδός Μεσσηνίας που αποτελεί αρμοδιότητα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ο δρόμος που συμβάλλει με την Επαρχιακή Οδό, δηλαδή η προέκταση της παραλιακής οδού Ναυαρίνου της Καλαμάτας που στην κατάληξή του θα δημιουργηθεί ο κόμβος, ανήκει στην τέως Κοινότητα Βέργας δηλαδή στο δήμο Καλαμάτας. Για να κατασκευαστεί ο κόμβος θα πρέπει να το αποφασίσει η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Ήδη, μετά από δύο καλοκαίρια ταλαιπωρίας μπήκε, επί τέλους και  η υπογραφή του Περιφερειάρχη και οι οδηγοί που χρησιμοποιούν τη διαδρομή ευελπιστούν ότι σύντομα θα υλοποιηθεί και το σχετικό έργο της …ουράς του αυτοκινητόδρομου.…

Kαλντερίμι στα Αλτομυρά

Το υπουργείο Πολιτισμού έχει την αρμοδιότητα για χαρακτηρισμό ως διατηρητέων στοιχείων της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Ποιος όμως έχει την ευθύνη εφαρμογής αυτών των αποφάσεων; Οι δήμοι, στους οποίους ανήκουν ιδιοκτησιακά κατά τεκμήριο οι δρόμοι (αγροτικοί ή δημοτικοί) ή οι αποκεντρωμένες υπηρεσίες του Υπουργείου; Δεδομένου ότι πριν από την υπουργική απόφαση χρειάζεται μόνο έκφραση γνώμης ή, και, πρόταση από τους δήμους συμπεραίνεται ότι την αρμοδιότητα έχει το όργανο που τελικά αποφασίζει. Πως, όμως, ασκείται αυτή η αρμοδιότητα; Υπάρχουν τακτικές επισκέψεις οργάνων του υπουργείου Πολιτισμού στα χαρακτηρισμένα μνημεία για έλεγχο τυχόν παρεμβάσεων σ` αυτά; Γίνεται διασταύρωση στοιχείων όταν το υπουργείο Πολιτισμού καλείται να γνωμοδοτήσει για την έκδοση οικοδομικών αδειών στις περιοχές που εκτείνονται τα καλντερίμια; Φαίνεται ότι στην πράξη τίποτα από αυτά δεν εφαρμόζεται. Ο προβληματισμός αυτός δημιουργήθηκε από την καθόλα θετική ενέργεια χαρακτηρισμού ως διατηρητέων δύο καλντιριμιών στη Δυτική Μάνη, ενός στη Δημοτική ενότητα Αβίας και ενός στη Δημοτική Ενότητα Λεύκτρου, όπως αναλυτικά περιγράφονται στη συνέχεια.

Με Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στα τέλη του 2016, χαρακτηρίστηκαν ως μνημεία, 1) το λιθόστρωτο μονοπάτι που συνδέει τον οικισμό της Δροσοπηγής του Τοπικού Διαμερίσματος Σωτηριάνικων, με τον οικισμό Τούμπια της Τοπικής Κοινότητας Κάμπου και  2) η λιθόκτιστη γέφυρα Μαρβινίτσας από την οποία διέρχεται το λιθόστρωτο μονοπάτι, του Δήμου Δυτικής Μάνης , φερόμενης ιδιοκτησίας Δήμου Δυτικής Μάνης διότι αποτελούν τεκμήρια της τεχνικής, οικονομικής, πολιτιστικής και πολιτισμικής ανάπτυξης της περιοχής στα μέσα του 19ου αιώνα και 20^ου αιώνα.

Με Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στα τέλη του 2013, χαρακτηρίστηκε ως μνημείο το παλαιό λιθόστρωτο μονοπάτι που συνδέει τους οικισμούς Πλάτσα και Κοτρώνι, στο Δήμο Δυτικής

Μάνης, συνολικού μήκους 1.300 περίπου μέτρων με τις ξερολιθιές των παρειών του, διότι αποτελεί έργο λαϊκής αρχιτεκτονικής και παραδοσιακής

τέχνης και κατασκευής, και είναι ιστορικά συνδεδεμένο με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Κατόπιν αυτών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση επί των ανωτέρω μνημείων (επισκευή, συντήρηση, προσθήκη) ή οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα πλησίον αυτών, χωρίς προηγουμένως να ζητηθεί η έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού δια των αρμοδίων Υπηρεσιών του (Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων.…

Τελετή μνήμης και τιμής για την προσφορά του 9ου Συντάγματος Πεζικού στους Εθνικούς Αγώνες, κατά την οποία διατρανώθηκε η βούληση όλων των Μεσσηνίων να εξακολουθήσει τη λειτουργία της αυτή η ιστορική μονάδα του Ελληνικού Στρατού στο στρατόπεδο Παπαφλέσσα (νεότερο) της Καλαμάτας, πραγματοποιήθηκε από το Δήμο Καλαμάτας στο χώρο της ανασυσταθείσας πύλης του ιστορικού στρατοπέδου Παπαφλέσσα (συμβολή των οδών Μαυρομιχάλη και Ιλάρχου Κουρκουτά).

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, το βράδυ του Σαββάτου 24 Ιουνίου 2017, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος προέστη του τρισαγίου για την ανάπαυση των ψυχών των πεσόντων κατά τους Εθνικούς Αγώνες αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών του 9ου Συντάγματος Πεζικού, που κατάγονταν από τη Μεσσηνία και τη Μάνη, καθώς και των τεθνεώτων σε ειρηνική περίοδο στελεχών και οπλιτών της μονάδας.

Ακολούθως, ο Δήμαρχος Καλαμάτας απηύθυνε χαιρετισμό, στο πλαίσιο του οποίου ανέφερε και τα εξής:

«Ως Δήμος Καλαμάτας, πράξαμε το ελάχιστο καθήκον μας με την ανασύσταση της βόρειας πύλης του στρατοπέδου Παπαφλέσσα, εντός του οποίου λειτουργούσε το 9ο Σύνταγμα Πεζικού για 100 σχεδόν χρόνια, με τη μεταφορά και την προβολή της προτομής του ηρωικού Διοικητή του, Βενετσάνου Κετσέα και με τη σμίλευση της ιστορίας του 9ου Συντάγματος σε μαρμάρινες επιφάνειες.

Ο χώρος βορειανατολικά αυτής της πύλης προσφέρεται από το Δήμο για τη χωροθέτηση προτομών ηρωικώς πεσόντων στους Εθνικούς Αγώνες ή μνημείων με πατριωτική και εθνική αναφορά. Και όλα αυτά, για να περνά από ΄δώ ο επισκέπτης, να διαβάζει την ιστορία του ηρωικού Συντάγματος, την ιστορία που έγραψε στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, να θυμάται τους χιλιάδες Μεσσήνιους νεκρούς των Εθνικών Αγώνων – μόνο στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο  423 έπεσαν υπέρ πατρίδος  κάτω από τη σημαία του 9ου Συντάγματος ή άλλων στρατιωτικών σχημάτων».…

Το «ξέσκεπο» εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, στην ψηλότερη κορυφή του Ταϋγέτου χρειάζεται κάθε χρόνο αποκατάσταση, προκειμένου να υποδεχθεί τους πολλούς επισκέπτες του στις 20 Ιουλίου που γιορτάζει, αλλά και άλλες καλοκαιρινές ημέρες. Οι χιονοπτώσεις  και οι ανεμοθύελλες του χειμώνα γκρεμίζουν τις ξερολιθιές των τοίχων του και διαβρώνουν το έδαφος γύρω απ` αυτό. Στις αποκαταστάσεις πρωταγωνιστούν οι Τσεριώτες της Δυτικής Μάνης, που στην εδαφική περιοχή του χωριού τους βρίσκεται το εκκλησάκι. Ψυχή της κοινής δράσης είναι εδώ και μια εικοσαετία ο παλαίμαχος για πολλές τετραετίες πρόεδρος των Τσερίων Σωτήρης Ταβουλαρέας, που λειτουργεί και ως εμψυχωτής των νέων του χωριού που πρόθυμα συμμετέχουν στις εργασίες. Από κοντά και μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Καλαμάτας που συντονίζονται χρονικά με τους Τσεριώτες και ανεβαίνουν στο όρος αφού φθάσουν από την προηγούμενη το βράδυ μέχρι το δάσος της Βασιλικής, όπου φιλοξενούνται σε κτίσμα του Ευάγγελου Κατσουλέα και διανυκτερεύσουν.

Φέτος το διήμερο 16-17 Ιουνίου, που έγινε η πρώτη εξόρμηση είχε άστατο καιρό που δεν επέτρεπε την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης. Όμως, την επόμενη Κυριακή η νέα εξόρμηση έφθασε το έργο στο ζητούμενο αποτέλεσμα, ικανοποιώντας όλους τους αυθόρμητους συντελεστές.

Φαίνεται ότι η «ώθηση» για ενατένιση προς την πυραμιδοειδή κορυφή αποτελεί γονιδιακό αποτύπωμα στους σύγχρονους Μανιάτες,  Αποσκιαδερούς και Προσηλιακούς. Ξεκίνησε από τους κατοίκους των αρχαίων χρόνων που στρέφονταν στον Ταλετό, συνεχίστηκε κατά την ποιμενική διαβίωση των Μηλιγγών στις πλαγιές του Όρους και μεταβιβάστηκε στη σύγχρονη περίοδο που, οι τσοπάνηδες και οι στάνες τους, του Άη Γιωργιού ανέβαιναν για βοσκή στις χορτολιβαδικές πλαγιές του, από όπου κατέβαιναν του Άη Δημητρίου. Έτσι εξηγείται η γενικευμένη αυθόρμητη συμμετοχή προς την κορυφή.…